Özet Bölümü
Kablo Rakoru
Elektrik kablolarının herhangi bir enstrümana giriş ve çıkışlarında ( elektrik panosu-buat-panel-çeşitli sensörler-encoder-fiş priz-elektrik motorları-swicler vb.gibi ) kabloyu sıkma yöntemi ile montajlanmasını sağlayan ekipmanın adına “Kablo Rakoru” denir.
Kablo rakoru ,kablonun enstrümana girerken enstrümanın IP değerini korumasını sağlar. Enstrümana su ve toz girmesini engeller. Kablonun bağlantı noktasında sabitlenmesini sağlar ve kablo hareketinden kaynaklı ark oluşumunu minimuma indirger.
Kablo rakorları ne işe yarar ?
- kablonun kopmasını engeller,
- her türlü haşereye karşı da bağlantı noktasını korur,
- Endüstriyel makinelerde yüksek basınçlı ve sıcak su ile yapılan zorlu temizleme prosedürlerine dayanıklıdır,
- Kablo rakorları vibrasyonlu ortamlarda dahi klik sistemi olanlarında koruma sağlar
- Kablo Rakorları min 3mm den 100mm kadar kablo sıkma aralığı ve metrik 12-pg7 ölçüsünden metrik 100-pg48 diş bağlantı ölçüsüne kadar tüm kablo ve montaj çaplarına göre üretilir.
“KABLO RAKORU” dünyada kabul görmüş standartlara göre üretilmelidir. UL514B – DIN EN 62444 , (DIN 40430 – EN 60423 ) Kablo rakorları kablo çekme testleri, burkulma testleri, IP su, toz testleri, yaşlandırma testleri , alev iletmezlik testleri ile şartlara uygun güvenli bağlantı noktası cihazı dış etmenlere karşı koruması gerekmektedir.
Kablo rakorları polyamide-pirinç-paslanmaz olarak ham maddelerden imal edilir.
Kablo rakorları çalışacağı ortama ve dış etmenlere göre sınıflara ayrılır. Exproof-EMC-Polyamide – Paslanmaz-aşağıda hangi ortamlarda hangi rakorların kullanılacağı belirtilmiştir.
- Polyamid Kablo Rakoru
Özellikler: Hammadde : Polyamide 6 V2-V0 ,Halogen free , Alev İletmez- Conta :TPV – Koruma Sınıfı : IP66/67/68 – Çalışma sıcaklığı: 20 °C +100 °C – Bağlantı Dişleri: PG (DIN 40430) – Metrik (EN 60423)
Kapak gevşeme önleyici Antivibrasyon Klik sistemi, UV resistance, Montaj kolaylığı, Kablo geçiş esansında takılma önleyici kaygan iç zemin, Yüksek ısı ve darbe dayanımlı gövde, Her noktadan eşit 360 derece sıkma özelliği, %30 cam elyaf katkılı ısı ve darbe dayanımlı altı köşe kitleme somunu
Polyamid PA6 kablo rakorları ulusal diş normlarına göre (geçer-geçmez mastarlar ile kontrolü yapılmamış) geçerli testlerden geçmemiş, belgesiz (VDE-UL-UR vbg.) conta yapısı EPDM,TPV özellikleri seçilmediği taktirde takılan cihazın dış şartlara göre korumasız bırakacağı ve servislerde ek bütçe yaratacağı gözlenmiştir.
Kullanım alanları : Güneş panelleri-Vinç sistemleri-elektrik motorları AVM-sosyal tesisler ,rezidanslar-hoteller-hastanelerin elektrik tesisatlarında elektrik panolarının kablo bağlantı noktalarında ,Dahili Ortamlarda ,Aydınlatma armatür-projektör ledlerde Endüstriyel & elektronik uygulamaları, Rüzgar & Solar uygulamaları, Aydınlatma endüstrisi, Otomotiv & Otomasyon Teknolojileri, Raylı sistemler endüstrisi ,Yiyecek & İçecek Endüstri kablo bağlantı noktalarında kullanılır
- Prinç kablo Rakoru
Özelllik :Hammadde : Pirinç MS58 üzeri nikel kaplama – iç tutucu Polyamide 6 V2-V0 ,Halogen free , Alev İletmez- Conta :TPV – Koruma Sınıfı : IP66/67/68 – Çalışma sıcaklığı: 20 °C +100 °C – Bağlantı Dişleri: PG (DIN 40430) – Metrik (EN 60423)-NPT ( ANSI B1.20.1 )
Pirinç kablo rakorları dolu çubuktan cnc ile üretilenleri kullanılması gerekmektedir. pirinç hammaddenin MS58 normunda üretilmemiş pres ile sıkıştırılmış ,üründeki kaplamanın ulusal standartlar ile kaplanmamış , ulusal diş normlarına göre (geçer-geçmez mastarlar ile kontrolü yapılmamış) geçerli testlerden geçmemiş , belgesiz (VDE-UL-UR vbg.) conta yapısı EPDM,TPV özellikleri seçilmediği taktirde takılan cihazın dış şartlara göre korumasız bırakacağı ve ve takılan cihazın montajının pahalıya mal olacak sıkıntılar yaratacağı gözlenmiştir.
Kullanım alanları : Güneş panelleri-Elektrik motorları yenilenebilir enerji kaynakları ,jeotermal santraller-doğalgaz santralleri, demir çelik fabrikalarında, gemi inşa ve tesisatlarında , aydınlatma led armatür ve projektörlerde , trafolarda –jeneratörlerde , encoderlerde , çeşitli sensör ve swiclerde , Endüstriyel & elektronik uygulamaları, Rüzgar & Solar uygulamaları, Aydınlatma endüstrisi, Otomotiv & Otomasyon Teknolojileri, Raylı sistemler endüstrisi ,Yiyecek & İçecek Endüstri harici ortam enstrümanlarının elektrik kablo bağlantı noktalarında kullanılır .
- Paslanmaz Çelik Kablo Rakoru
Özellikler: Hammadde : Paslanmaz çelik (1.4305/AISI303-1.4404/AISI316L)– iç tutucu Polyamide 6 V2-V0 ,Halogen free , Alev İletmez- Conta :TPV – Koruma Sınıfı : IP66/67/68 – Çalışma sıcaklığı: 20 °C +100 °C – Bağlantı Dişleri: PG (DIN 40430) – Metrik (EN 60423)-NPT ( ANSI B1.20.1 ) Yüksek korozyon direnci, Pürüzsüz yüzeyler, Montaj kolaylığı,
Kullanım alanları : Gıda, İlaç endüstrisi ve Off-shore uygulamaları da aydınlatma led armatürlerinde, doğalgaz ve nüklüer santrallerde, tersanelerde ağır hizmet sanayisinde ,trafolarda..
EMC Pirinç- Paslanmaz kablo Rakoru
Özellikler: Hammadde : Pirinç MS58 , Paslanmaz çelik (1.4305/AISI303-1.4404/AISI316L)– EMC : paslanmaz çelik -iç tutucu : Polyamide 6 V2-V0 ,Halogen free , Alev İletmez- Conta :TPV – Koruma Sınıfı : IP66/67/68 – Çalışma sıcaklığı: 20 °C +100 °C – Bağlantı Dişleri: PG (DIN 40430) – Metrik (EN 60423)-NPT ( ANSI B1.20.1 )
Yüksek korozyon direnci, Pürüzsüz yüzeyler, Montaj kolaylığı,
Kullanım alanları : ekranlı kablolarda Gıda, İlaç endüstrisi ve Off-shore uygulamaları da aydınlatma led armatürlerinde, doğalgaz ve nüklüer santrallerde, ağır hizmet sanayisinde ,jeneratörlerde..
- Paslanmaz kablo Rakoru
Özellikler: Hammadde : Pirinç MS58 , Paslanmaz çelik (1.4305/AISI303-1.4404/AISI316L)– EMC : paslanmaz çelik -iç tutucu : Polyamide 6 V2-V0 ,Halogen free , Alev İletmez- Conta :TPV – Koruma Sınıfı : IP66/67/68 – Çalışma sıcaklığı: 20 °C +100 °C – Bağlantı Dişleri: PG (DIN 40430) – Metrik (EN 60423)-NPT ( ANSI B1.20.1 ) Yüksek korozyon direnci, Pürüzsüz yüzeyler, Montaj kolaylığı,
Kullanım alanları : ekranlı kablolarda Gıda, İlaç endüstrisi ve Off-shore uygulamaları da aydınlatma led armatürlerinde, doğalgaz ve nükleer santrallerde, ağır hizmet sanayisinde ,jeneratörlerde
Orvent Basınç dengeleme nem ve havalandırma rakorları & tapaları
Özellikler: Hammadde: PA6 V2 with NBR/EPDM or-ing / Acrylic Co-Polimor on Nylon Support Mebran: Hydrophobic-Olcophobic – Koruma Sınıfı: IP66/67/68 – Sıcaklık Değeri: -30 C +80 C+100C
Günümüzde cihazlarda ve aydınlatma armatürlerinde çıkacak nem sorunlarına karşı nem rakorları üretilmektedir.
Harici ortam sıcaklıklarındaki yağmur , kar ve buna bağlı ani ısı değişimleri basınç farklılıklarına sebep olur. Basınç farklılıklarına neden olan bir diğer etken ise led armatür veya elektrik bağlantı kutularının açılış-kapanış ve hava , deniz yolu ile üretim yerinden montaj yerine ulaşımı esnasında kendi içinde gösterdiği sıcaklık değişimlerine bağlı basınç sapmalarıdır.
LED armatür veya elektrik bağlantı kutularındaki basınç sabit tutma zorluğu ve buna önlem almak adına izole edilmeleri işçilik ve ekonomik açıdan pahalı bir çözüm olmaktadır. Tüm bu işlemler aynı zamanda ürünün toplam ağırlığını arttırır ve herhangi bir arıza durumunda tamir işlemini zorlaştırır.
Bu tür sıkıntıları en aza indirmek için nem havalandırma ventil rakorları ve tapaları kullanılması gerekmektedir. Nem rakorları cihazın içindeki basıncı dengeler içinde su oluşumunu engeller ve IP değerlerini yitirmeden hava sirkülasyonunu sağlar.
- Cihazın içindeki basıncın artmasını engeller
- Hava sürkülasyonunu sağlayarak ısı yükselişini engeller
- Ortamdaki neme bağlı oluşabilecek olumsuz etkileri minimuma indirger hatta tamamen etkisizleştirir
- Havalandırma rakorları GAZ, BUHAR,HAVA gibi elementleri geçirgen olup SU ve Toz geçirmez.
- Aydınlatma ürünlerindeki neme bağlı yoğunlaşma ve buharlaşma sorununu ortadan kaldırarak periyodik temizlik maliyetlerini minimuma indirger ve ürün ömrünü uzatır
Kullanım Alanları: Endüstriyel & elektronik uygulamaları, Rüzgar & Solar uygulamaları, Aydınlatma endüstrisi, Otomotiv & Otomasyon Teknolojileri, Raylı sistemler endüstrisi ,Yiyecek & İçecek Endüstri..
Ex-proof Kablo Rakoru
Alevlenebilir kimyasallar ve petrol ürünlerinin (örneğin metan, alkol, asetilen, doğalgaz…) üretim, işletme, ulaştırma ve depolanmasında ortaya çıkabilecek gaz ve buhar kaçaklarının, atmosferin oksijeniyle birleşmesiyle, patlayıcı bir konsantrasyonu oluşturması kaçınılmazdır.
Böylesi bir durumda elektrik enerjisinden doğabilecek, elektrik arkı, statik elektrik ya da aşırı yüzey sıcaklığı, mal ve can güvenliğini tehlikeye sokacak bir patlamaya yol açabilmektedir.
Söz konusu tehlikeli ortamlarda kullanılan elektrik ekipmanlarının yapımı ve kullanımı normal sahalardaki uygulamalardan büyük farklılıklar göstermektedir.
Bu tür malzemeler, konu ile ilgilenen meslek çevrelerince Ex-Proof (Alev sızdırmaz) elektrik malzemeleri olarak isimlendirilir.
Patlama yanabilir bir maddenin oksijenle ani bir biçimde kimyasal bir reaksiyona girmesi sonucu yüksek miktarda enerjinin açığa çıkmasıdır.Yanabilir maddeler gaz, buhar, duman ve toz halinde bulunabilirler. Ateş veya patlamanın olabilmesi için üç şartın gerçekleşmesi zorunludur. Bu üç unsurdan biri devre dışı bırakılırsa, patlama tehlikesi ortadan kalkar.
- Patlayıcı madde; Patlayıcı, parlayıcı yanıcı gaz, buhar veya toz.
- Hava (Oksijen)
- Enerji, patlamayı ateşleyecek bir kıvılcım yada bir ateşleme kaynağı
Bir atmosfer, eğer insan yaşamı veya çevre için bir tehlike varsa, tehlikeli ya da patlayıcı olarak tanımlanır. söz konusu tehlikeli ortamlarda kullanılması gereken elektrik ürünlerinin secilmesinde Avrupa birliği ülkeleri Ex-proof malzemelerle ilgili olarak Atex sertifikalı ürün kullanma mecburiyeti getirmiştir
Kablo Tipi (zırhlı-zırhsız-swa-swg) Kablo dış çapı,Montaj özelliği (boş delik / diş açılmış),Montaj Çapı veya Diş özelliği (metrik-Npt-Gas-PG vb..),Ortam sıcaklığı,Ortam özelliği belirlenen kabloların enstrümana giriş ve çıkışlarında ATEX sertifikalı ex-proof kablo rakorları kullanılır.
Exproof rakorlar, çift sıkmalı ,tek sıkmalı modelleri ile zırhlı-zırhsız kablo tipine göre belirlenir.
Çift sıkmalı ex zırhlı kablo Rakorları ex-d zone 0-1 bölgelerinde kullanılır. İlk conta kablo yüzeyini sıkıştırdıktan sonra soyulur soyulan kablonun altındaki zırhtan rakorun içinde yeralan yüksükler ile zırh sıkıştırılır.
Zırhın altındaki kabloyu da rakorun alt gövdesinde yer alan alt contadan sıkıştırılır.Contanın (prüzsüz ve TPV-EPDM olması gerekmektedir. ) alt contanın görevi cihazın bağlantı noktasından alt kabloyu sabitlediği için cihazın içindeki klemenslerin bağlantısını daha güvenli yapılmasını sağlar ve ek ip koruma sağlar.
Zırhsız kablo rakorları normal rakorlardan farklı iç conta ve tutucu yapılarının exproof sınıfına göre değişmesidir. Diş boyları min 15 mm tutucu V0 ,silikon ve teflon takılmaktadır.
Tüm exproof rakorlar sınıfına göre ve ürün ağaçlarına göre kodlanır. Kodlanmamış ve sertifikasız ürünler exproof özelliği taşımamaktadır.
Kodlama örneği ve sınıfları aşağıda örneklenmiştir.
- Kodlama: II 2GD Ex d IIC Gb / 1M2 Ex d I Mb Ex tb IIIC Db, IEP 14 ATEX 0216U
- II 2G Ex d IIC Gb/II 2G Ex e II Gb I M2 Ex d I Mb M2 Ex e I Mb Ex tb IIIC Db IEP 14 ATEX 0217U
Standart : EN60079-0:2012, 60079-1:2007, 60079-31:2009,: EN 60529 IP66 / 68
Kullanım alanları : ZONE1, ZONE2, ZONE21, ZONE22 Gas Group IIA. IIB, IIC
Exprof Kablo Rakorlarının Kullanım Alanları
- LPG ve diğer petrol ürünleri üretim, dolum tesisleri ,
- Maden ocakları ,
- akaryakıt depolama tesisleri ,
- jeotermal santralleri ,
- doğalgaz çevrim santralleri,
- proses otomasyon projelerinde ,
- sıvı seviye ölçüm cihazlarında ,
- exproof tesisatlarında ,
- zeytinyağı ve diğer yağ imalathaneleri ,
- elektrikli cihaz ve teçhizat imalathaneleri ,
- ham deri imalathaneleri ,
- Sabitlenmiş su platformları ,
- nişasta tutkal imalathaneleri ,
- yağ hidrojenlendirme tesisleri ,
- un değirmenleri ,
- fırın veya elektrostatik boya yapılan iş yerleri ,
- Trafo imalathaneleri ,
- kimyevi tahlil laboratuvarlarında kullanılan teçhizat ve ekipmanlar ,
- buharlaşabilir sıvı yakıt depolarında ,
- metal toz kaplama imalathanelerinde ,
- boya, tiner imalatçılarında ,
- Parlayıcı gaz imal eden iş yerlerinde ,
- İlaç ve kozmatik sanayinde ,
- Akaryakıt rafineleri ,
- rafinerilerde kullanılan kantarlar ve loadcell ünitelerinde.
Makale: Deniz Yiğit
