Aydınlatma elektroniği sektöründe Türkiye’de tasarım ve üretim yapan önder sanayi kuruluşlarından olan Beş A, acil aydınlatma konusundaki uzun yıllara dayanan tecrübesi ve uzmanlığını sektöre kazandırdığı Acil Aydınlatma Tasarım Rehberi yanında, acil kaçış aydınlatmasının doğru uygulanması ve kolay anlaşılabilmesi için Animasyonlu Rehber hazırladı.
Acil Kaçış Aydınlatmasında Doğru Uygulama Yapılmasının Önemi
Acil aydınlatma; su baskını, deprem, yangın, elektrik arızası, sabotaj gibi acil durumlarda, normal aydınlatmanın devre dışı kalması durumunda devreye girerek insanların güvenli bir şekilde binadan tahliye edilmesini sağlayan ikincil bir aydınlatma türüdür.
Acil kaçış aydınlatması, acil durumun oluştuğu anlarda binayı terk etmekte olan veya terk etmeden önce potansiyel olarak tehlikeli bir işlemi bitirmeye çalışan insanların emniyeti için gerekli olan aydınlatmadır.
Acil kaçış aydınlatması türüne göre, yönetmelik ve standartlarca belirlenmiş uygulama kuralları bulunmakta olup, bu sistemi oluşturan uluslararası standartlara uygun armatürlerin seçimi kadar doğru uygulanması da son derece önemlidir.
Acil Kaçış Aydınlatmasında Doğru Uygulama Nasıl Olmalı?
Acil kaçış aydınlatmasının bina kullanım özelliklerine göre; geniş alan aydınlatması, yüksek riskli çalışma alanı aydınlatması ve kaçış yolu aydınlatması olmak üzere üç çeşidi bulunur. Her aydınlatma türünün standartlar ve yönetmeliklerce belirlenmiş kuralları bulunmaktadır. Armatür seçimleri bu gereklilikleri karşılayacak şekilde yapılmalı ve kurala uygun olarak monte edilmelidir. Tahliye amaçlı acil aydınlatma süresi en az 1 saat olarak uygulanmalıdır.
Geniş alan aydınlatması; acil bir durumda tanımlanmış olan kaçış yollarına ulaşılmasını sağlayan, 60 m²’den büyük bölgeler veya toplanma bölgeleri için öngörülen aydınlatmadır. Diğer bir adı da panik-önleyici aydınlatmadır. EN 1838 ve EN 60598-2-22 standartlarına göre, 60 m2’den daha büyük alanlar ve toplanma bölgeleri açık alan sınıfına girer. Açık alanlarda, zemindeki aydınlatma şiddeti en az 0,5 lux olmalıdır. Alanın 0,5 metre çevre kenarları bu kapsama dahil değildir. En yüksek ve en düşük aydınlatma seviyesine sahip noktalar arasındaki aydınlatma seviyesi oranı 40:1’den daha fazla olamaz.
Yüksek riskli çalışma alanı aydınlatması; acil bir durumda tehlikeli bir işlem veya durumun oluşabileceği yerlerde bulunan kimselerin güvenliği ve gerektiğinde uygun devreden çıkarma işlemleri için olanak tanıyan aydınlatma türüdür. Tehlike riski yüksek alanlarda acil aydınlatma seviyesi, normal aydınlatma seviyesinin yüzde 10’undan ya da 15 lux’ten az olmamalıdır.
Kaçış yolu aydınlatması; acil bir durumda kaçış yollarını aydınlatarak ilgili alanın güvenli şekilde tahliyesi amacıyla insanların binadan güvenli şekilde çıkışını sağlayan acil aydınlatma türüdür. Kaçış yolu aydınlatması uygulaması, kaçış yolunun merkez hattı boyunca zemindeki aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacak şekilde yapılır. Kaçış yolu güzergâhı, 2 metre genişliğinde bir koridor olarak planlanmakla birlikte, merkez hattının 1 metrelik bandı içinde bu seviye 0,5 lux’ten az olmamalıdır. Acil durum çalışma beyan süresi boyunca bu aydınlatma seviyeleri sağlanmalıdır. En yüksek ve en düşük aydınlatma seviyesine sahip noktalar arasındaki aydınlatma seviyesi oranı 40:1’den daha fazla olamaz.
Kaçış yolu boyunca yer alan; seviye değişiklikleri, koridor kesişim alanları, her bir merdiven basamağı ve çıkış kapıları en az 1 lux olacak şekilde doğrudan aydınlatılmalıdır. Bunun yanında; ilk yardım ekipmanları ve yangın söndürücüler en az 5 lux, elektrik panoları da en az 15 lux olacak şekilde doğrudan aydınlatmalıdır.
