Acil aydınlatma; normal aydınlatma sisteminin acil bir durum olan elektrik arızası, deprem, yangın, su baskını ya da sabotaj gibi nedenlerle devre dışı kalması sonucu, jeneratör sisteminden bağımsız olarak, anında devreye girerek insanların güvenli bir şekilde binadan tahliye edilmesini sağlayan ikincil bir aydınlatma türüdür.
Acil aydınlatma sisteminin öncelikli amacı, güvenli bir tahliye sağlayarak can kaybını önlemektir. Acil aydınlatma sistemi; insanların binadan herhangi bir engele takılmadan, yaralanmadan, ezilmeden, paniğe kapılmadan, aşırı kalabalık ve yığılma gerçekleşmeden çıkış yolunu rahatça görebileceği şekilde, hızlı ve emniyetli olarak tahliye edilmesine yardımcı olmaktadır.
Bununla birlikte, yangın alarm ve söndürme cihazları ile ilk yardım donanımının fark edilmesini sağlayıp, riskli alanlarda oluşabilecek kazaları önlemeye de yardımcı olmaktadır.
“Acil aydınlatma, normal şartlarda gereksinimi duyulan bir aydınlatma türü değildir. Ancak acil bir durumda gerektiği gibi çalışmalıdır. Herhangi bir zamanda çalışmaması durumunda insan hayatını riske atar.”
Acil aydınlatma sistemi armatürlerinin manuel olarak test edilmesi oldukça zor, masraflı ve yeteri kadar güvenilir olmayan bir uygulamadır. Özellikle armatür sayısının oldukça fazla olduğu uygulamalarda otomasyon uygulamaları kaçınılmazdır.
Otomasyon sistemi uygulamasının yapılamadığı yerlerde gerekli testlerin yapılmasını garanti edecek ikinci yöntem ise self-test çalışma özelliğine sahip akıllı ürünlerdir.
Self-test özellikli acil aydınlatma ve yönlendirme armatürleri, adından da anlaşılacağı üzere göre kendi kendini test edebilen ürünlerdir. Ürünlerin gerçekleştireceği testler, çalışma özellikleri ve test periyodu EN 62034 otomatik test sistemleri standardında tanımlamış olup, Beş A tarafından üretilen bu ürünler tüm gereklilikleri yerine getirecek şekilde çalışmaktadır.
Bu testler ile birlikte ürünlerdeki olası batarya, devre ve yük hataları tespit edilerek ilgili hata iki renkli (kırmızı-yeşil) gösterge LED’leri ile ışıklı uyarı şeklinde kullanıcıya bildirilir. Yeşil renk test ve şarj modu bilgilendirmesi için kullanılırken, kırmızı renk ise yanış şekillerine göre hata durumlarını bildirmek için kullanılmaktadır.
Acil aydınlatma ürünlerinde periyodik olarak gerçekleştirilen iki test bulunmaktadır;
Fonksiyon Testi: Fonksiyon testi, ürünün tüm fonksiyonlarının test edildiği kısa süreli bir çalışma şeklidir. Ürün bu test ile birlikte olası acil bir durumda sağlıklı bir şekilde çalışabileceğini; acil devresi, batarya ve LED bileşenleri ile ilgili bir problemin olup olmadığını test eder.
Ürün planlanan test zamanı geldiğinde otomatik olarak fonksiyon testine girer. Test sonunda ürün tekrardan şarj moduna geçer. Her şey sağlıklı ise yeşil, sorun varsa kırmızı LED ışığı ile mesajını iletir. Beş A self-test ürünleri için fonksiyon testi süresi 15 saniyedir.
Süre Testi: Süre testi, ürünün olası acil bir durumda bataryadan 3 saat süre ile çalışıp çalışamadığını test ettiği uzun süreli bir çalışma şeklidir.
Ürün bu test ile fonksiyon testindeki kontrollerin yanında özellikle batarya kapasitesinin 3 saat çalışma için yeterli olup olmadığı kontrolünü de yapmış olur. Ürün planlanan test zamanı geldiğinde otomatik olarak süre testine girer.
Test sonunda ürün tekrardan şarj moduna geçer. Her şey sağlıklı ise yeşil, sorun varsa ya da batarya kapasitesi 3 saat için yeterli değilse, kırmızı LED ışığı ile mesajını iletir. Beş A self-test ürünleri için süre testi süresi 3 saattir.
Self-test özellikli ürünler standartlarda tanımlandığı şekilde fonksiyon ve süre testlerini otomatik olarak gerçekleştirmektedir. Standartlar bu iki test için yapılması gereken test sıklığını, fonksiyon testleri için ayda en az bir kere ve süre testleri için yılda en az bir kere olarak belirlemiştir.
Beş A self-test ürünler, standartlara uygun olarak belirlenen test sıklığının yanında ayrıca ilk teste girme zamanı için belirli sürelere göre programlanmıştır.
Tüm ürünler enerjilendirildikleri andan itibaren 15 dakika sonra ilk fonksiyon testini gerçekleştirmektedir. Ayrıca yine 36 saatin sonunda ilk süre testini gerçekleştirmektedir.
İlk süre testine girme zamanının 36 saat olarak seçilmesi, periyodik olarak yapılacak diğer süre testlerinin de her defasında mesai saati dışına denk getirilmesi içindir. Bu durum birçok şartnamede talep edilen bir özelliktir.
Resetleme ve tüm periyodik çalışmanın ilk duruma dönmesi için ürünün enerjisi kesilmeli ve bataryasının sökülmesi gerekir. Bu işlemden sonra tekrardan devreye alınan ürün ilk testlerin ardından yeniden otomatik test moduna geçer.
Ürünler otomatik olarak gerçekleştirecekleri testlerin ardından olası hata durumlarında gösterge LED’ leri ile aktaracağı hata mesajının silinmesi ve normale dönmesi için ürünün aynı testi başarılı olarak tekrardan gerçekleştirmesi gerekir.
