Beş A İle Acil Aydınlatma Tasarımına Profesyonel Bakış

Türkiye’de acil aydınlatma elektroniği alanında tasarım ve üretim yapan en önemli sanayi kuruluşlarından biri olan Beş A tüketicileri için ”Acil Aydınlatma Tasarımı Rehberi”  hazırladı. Acil durum aydınlatma tesislerinin tasarımı, kurulumu, devreye alınması ve bakımı konularında temel bilgiler sunan bu çalışma; konu üzerinde çalışma yapan tüm kurumlar ve kişiler için kılavuz olma niteliği taşıyor.

Markanın uzmanlık alanına fayda sağlayan ve B2B müşterilerinden son tüketicisine kadar herkese artı katabilecek profesyonellikte hazırladığı rehberin ilk başlığı olan “Acil Aydınlatma Tanımları ve Kullanımının Zorunlu Olduğu Yerler” konusuna hep birlikte göz atalım.

Beş A’nın Rehberinden Acil Aydınlatma Standartları Ve Tanımları

Ürün tanımlarında sık sık yer alan, ürünlerin kalitesini ve güvenilirliğini belirten standartların ne anlama geldiğini bilmek, ürün tercihi yaparken ya da sizin için tercih yapan uzmanları yönlendirirken doğru ve bilinçli kararlar almanızı sağlar.

Sistem Standartları

• EN 1838: Aydınlatma uygulamaları-Acil aydınlatma “Acil durum aydınlatması tarafından sağlanacak aydınlatmayı belirtir (aydınlatma şiddeti, süre ve renk dahil).”
• EN 50172: Acil kaçış aydınlatma sistemleri “Farklı tesisler için asgari acil durum aydınlatması gerekliliklerini ve testlerini belirtir.”

Ürün Standartları

• EN 60598-2-22: Acil aydınlatma armatürleri “Acil durum aydınlatma sistemlerinde kullanılmak üzere müstakil ve merkezi olarak çalışan armatürleri belirtir.”
• EN 62034: Batarya ile çalışan acil kaçış aydınlatması için otomatik test sistemleri “Batarya ile çalışan acil durum aydınlatmaları için gerekli olan test sistemi detaylarını belirtir.”
• EN 50171: Merkezi güç besleme sistemleri “Acil durum aydınlatma armatürleri için merkezi güç kaynağı sistemlerini belirtir.

Bilindiği üzere acil durum aydınlatmasının amacı, normal şebeke güç beslemesi kesildiğinde, belirli bir alanda otomatik olarak devreye girerek uygun bir süre için güvenlik aydınlatmasını sağlamaktır.

Acil kaçış aydınlatmasının amacı ise, normal şebeke güç beslemesi kesildiğinde, bir mahalden ve/veya binadan güvenli çıkışı sağlamaktır. Kaçış yolu aydınlatması ise kaçış yollarında ve özel konumlarda uygun görseller ile yön bulma sağlayarak bir mahalden ve/veya binadan güvenli şekilde çıkmayı sağlamak, yangın söndürme ve güvenlik ekipmanlarının kolayca bulunabilmesini sağlamaktır.

Bunlara ek olarak görevi panik olasılığını azaltmak ve uygun görsel koşullar ve yön bulma sunarak insanların kaçış yollarına güvenli bir şekilde hareket etmesini sağlamak olan açık alan (panik-önleyici/anti-panik) aydınlatması ve tehlikeli bir süreç veya durumda çalışan kişilerin güvenliğine katkıda bulunmak amacıyla, mahalden ve/veya binadan tahliye sırasında uygun kapatma prosedürlerinin uygulanmasını sağlayan yüksek riskli görev alanı aydınlatması bulunmaktadır.

Birçok binada farklı acil durum aydınlatma türlerinin bir arada kullanımına ihtiyaç duyulması muhtemeldir. Bu nedenle Beş A uzmanları acil durum aydınlatmasının gerekli kurulum türü ile ilgili alanları ve yerlerini belirlemek için bir risk değerlendirmesi yapılmasını önerir.

Acil Kaçış Yolu Aydınlatmasından, Acil Durum Beyan Süresine; Acil Durum Aydınlatma Tanımları

Acil durum aydınlatması; normal aydınlatma sisteminin acil bir durum olan elektrik arızası, deprem, yangın, su baskını ya da sabotaj gibi nedenlerle devre dışı kalması sonucu, jeneratör sisteminden bağımsız olarak ve anında devreye girerek insanların güvenli bir şekilde binadan tahliye edilmesini sağlayan ikincil bir aydınlatma türüdür.

Acil aydınlatma sisteminin öncelikli amacı, güvenli bir tahliye sağlayarak can kaybını önlemektir. Acil aydınlatma sistemi; insanların binadan herhangi bir engele takılmadan, yaralanmadan, ezilmeden, paniğe kapılmadan, aşırı kalabalık ve yığılma gerçekleşmeden çıkış yolunu rahatça görebileceği şekilde, hızlı ve emniyetli olarak tahliye edilmesine yardımcı olmaktadır.

Bununla birlikte, yangın alarm ve söndürme cihazları ile ilk yardım donanımının fark edilmesini sağlayıp, riskli alanlarda oluşabilecek kazaları önlemeye de yardımcı olmaktadır.

Acil durum aydınlatma tasarımı, kurulum, devreye alma ve bakım standartlarında kullanılan bazı tanımlar aşağıdaki gibi sıralanır;

• Kaçış yolu: Acil durumda emniyetli alanlara çıkış için tasarlanmış rota.
• Acil kaçış yolu aydınlatması: Acil durumlarda kaçış yollarının etkili bir şekilde tanımlanabilmesini ve güvenle kullanılabilmesini sağlamak için planlanmış acil aydınlatma türü.
• Açık alan (panik-önleyici) aydınlatması: 60 m² taban alanından daha büyük salonlarda veya binalarda tanımlanmış acil aydınlatma olup, kaçış yollarının alanları veya çok sayıda insanın kullandığı tehlike riski bulunan daha küçük alanlar da bu kategoride değerlendirilmektedir.
• Acil çıkış: Acil bir durumda kullanılan çıkış yolu.
• Son çıkış: Bir kaçış yolunun terminal noktası.
• Sürekli model acil aydınlatma armatürü (Maintained): Acil durum aydınlatma lambalarının, normal aydınlatma şebekesi beslemesi ile ve beslemenin kesildiği durumda çalıştırıldığı acil aydınlatma armatür modeli.
• Acilde model acil aydınlatma armatürü (Non-Maintained): Acil durum aydınlatma lambalarının, yalnızca normal aydınlatma şebekesi beslemesinin kesildiği durumda çalıştırıldığı acil aydınlatma armatür modeli.
• Acil durum beyan süresi: Üretici tarafından beyan edilen acil durum lümen çıkışının sağlanma süresi (saat olarak).
• Yüksek riskli görev alanı aydınlatması: Acil kaçış aydınlatmasının, potansiyel olarak tehlikeli bir alan, süreç veya durumda yer alan kişilerin güvenliği için aydınlatma sağlayan ve operatörün ve tesisin diğer sakinlerinin güvenliği için uygun kapatma prosedürlerini mümkün kılan acil aydınlatma türü.

Acil Aydınlatma Sistemi Aşağıdaki Faaliyetler İçin Gereklidir

• Bir binadan kaçış yollarını açıkça göstermek.
• Tökezlemeden ve güvenli bir şekilde yürüme hızında çıkışa izin vermek.
• Acil bir durumda ve tahliye sırasında paniğin önlenmesine yardımcı olmak.
• Yangın söndürme cihazları ve manuel yangın butonları gibi yangın teçhizatlarının yerini göstermek ve tanımlamak.
• İlk yardımın sağlanması gibi güvenlik işlemlerine izin vermek.

Yönlendirme sistemlerinde, zemine monte teçhizat ve fotolüminesan malzemeler tamamlayıcı olarak düşünülmelidir. İnsanların bir binadan güvenli ve hızlı bir şekilde tahliyesine yardımcı olmak için acil durum aydınlatmasının mevcut ve çalışır vaziyette olması son derece önemlidir.

Kaçış yollarını göstermek için işaretlerin kullanılması, acil durum aydınlatmasının önemli bir parçasıdır ve bu işaretler herhangi bir acil durumda, bir şebeke arızası sırasında görünür olmalıdır.

Tahliye sağlamanın yanı sıra, acil durum aydınlatması, kaçış yolunda veya başka bir yerde portatif söndürücüler, yangın butonları, yangın ilk yardım ekipmanları gibi acil duruma fayda sağlayacak donanımları da aydınlatmalı ve güvenliğe fayda sağlamalıdır.

“Çıkış tabelalarının ve acil durum aydınlatmasının doğru konumlandırılması hayat kurtarır.”

Acil Aydınlatma Sistemi Kullanımının Zorunlu Olduğu Yerler

Acil durum aydınlatma yapılması zorunlu yerler

Acil durum aydınlatması yapılması zorunlu binalar

• Bütün kaçış yollarında • Toplanma için kullanılan yerlerde • Asansör ve yürüyen merdivenlerde • Zemin seviyesinin değiştiği yerlerde ve koridor kesişim bölgelerinde • Yüksek risk oluşturan hareketli makine veya kimyevi madde bulunan atölye ve laboratuvarlarda • Elektrik dağıtım ve jeneratör odalarında • Merkezi batarya odalarında • Pompa istasyonlarında • Kapalı otoparklarda • İlk yardım ve emniyet ekipmanlarının bulunduğu yerlerde • Yangın uyarı butonlarının ve yangın dolaplarının bulunduğu bölümler ile benzeri bölümlerde

• Hastaneler, huzurevleri ve eğitim amaçlı binalarda • Kullanıcı yükü 200’den fazla olan  bütün binalarda • Zemin seviyesinin altında 50 veya daha fazla kullanıcısı olan binalarda • Penceresiz binalarda • Otel, motel ve yatakhanelerde • Yüksek tehlikeli yerlerde • Yüksek binalarda . .   .