Bu sayıda uzun zamandır aklımda olan Kurumsal Yönetim hakkındaki bilgileri kabaca tamamlayabildiğim için memnunum. Aslında dilimize yerleşmiş olan ama genellikle yanlış kullandığımız Kurumsal Yönetim nedir, birlikte inceleyelim;
Kurumsal Yönetim
İşletmelerde kurumsal yönetim; şirket ortaklarını, tüm tedarikçileri, toplumu yani tüm paydaş gruplarını kapsayacak biçimde ilişkilerini eşitlik, şeffaflık ve sorumluluk ilkeleri çerçevesinde düzenleyen sistem olarak tanımlanabilir.
Bugün anladığımız biçimini tam yansıtmıyor olsa da aslında Kurumsal Yönetim kavramı 1700’lü yıllardan bu yana, ilk olarak Adam Smith’in Milletlerin Zenginliği isimli çalışmasında ortaya atılmıştı.
Tam olarak ismini alması ise Berle ve Means tarafından yazılan kitap ile gerçekleşti.
İlk olarak Amerika’da ele alınmaya başlanan kavram daha sonra İngiltere, Kıta Avrupasında ve Asya’da yerleşmeye başladı.
Kurumsal yönetime dair düzenleme yapma mecburiyetinin doğmasında 1980’li yıllarda İngiltere’de yaşanan rekabet haksızlıkları, yanıltıcı finansal raporların sebep olduğu şirket iflas skandallarının payı büyüktür.
Türkiye’de Kurumsal İlişkiler Yönetim İlkeleri’ni Sermaye Piyasası Kurulu OECD’nin 1999 tarihli raporunu örnek alarak düzenlemiştir. Bu düzenleme ile;
- Şirket yönetimlerinin gücü ve yetkilerini keyfiyet değil, adalet ilkesi ile kullanması,
- Tüm paydaşların eşit muamele görmesi,
- Kamuyu aydınlatacak bilgilerin (finansal raporlar/durum) şeffaf bir düzen içinde sunulması,
- Hissedar ve paydaşlara hesap verme yükümlülüğü,
- Şirket analiz kolaylığı sağlaması,
- Ucuz finansmana erişim,
- Vekalet maliyetlerini azaltma hedeflerine ulaşılmak istenmiştir.
SPK 2014 yılı tebliği ile son şeklini alan yönetmeliğe göre KYİ’ni uygulamakla yükümlü şirketler,
a) Piyasa değer ortalaması 3 milyarın üzerinde ve fiili dolaşım payları 750 milyonun üzerinde olanlar,
b) İlk grup dışında kalanlardan piyasa değeri ortalaması 1 milyar ve fiili dolaşım payları 250 milyonun üzerinde olanlar,
c) İlk iki grup dışında kalan ve payları Ulusal Pazar, İkinci Ulusal Pazar, Kurumsal Ürünler Pazarı’nda işlem gören ortaklıklar şeklinde tasnif edilmiştir.
Payları borsada işlem görmeyen, dışarıda yerleşik sayılan, ilk defa halkan arz olacak ve işlem görecek olan şirketlerle, payları diğer pazar ve platformlarda işlem gören ortaklıklar bu ilkeleri uygulamak ile yükümlü tutulmamış, gönüllü uygulamalar dışında sorumluluk kapsamına alınmamıştır.
