lifi-nedir

Li-Fi, iletişim kurma ve bilgiye erişme biçimimizde devrim yaratma potansiyeline sahip bir teknolojidir. Verileri iletmek için radyo dalgaları yerine; ışık sinyalleri kullanan çift yönlü bir kablosuz sistemden oluşur. Li-Fi teknolojisinde, Işık sinyalleri çok yüksek hızlarda hareket ederek, daha hızlı iletişim ve bilgi erişimi sağlar. Günümüz kablosuz iletişimindeki sorunları çözebilecek teknolojik bir yeniliktir.

Li-Fi Teknolojisi Nedir?

Li-Fi; LED, ultraviyole ve kızılötesi spektrumlarını kullanarak yüksek hızlarda veri iletebilen kablosuz bağlantı teknolojisidir. Li-Fi teknolojisinin arkasındaki temel ilke, ışık dalgalarının modülasyonudur.

2011 yılında Alman Fizikçi Profesör Harald Haas tarafından TEDGLOBAL konuşmasında tanıtılan Li-Fi; ilk andan itibaren, yatırımcıların ve teknoloji şirketlerinin ilgisini yüksek oranda çekmiştir.

Li-Fi teknolojisini geliştirmek ve laboratuvar dışında halka sunmak için PureLiFi ve Lucibel şirketleri başta olmak üzere birçok şirket çaba sarfetmektedir.

Yapılan çalışmalar neticesinde, 2013 yılında ilk ticari Li-Fi teknolojisi olan Li-1st piyasaya sürülmüş, Ardından Şubat 2015’te Li-Flame mobil kablosuz iletişime izin veren ilk Li-Fİ ürünü olarak tanıtılmıştır.

Yeni bir teknoloji olmasına rağmen hızla ilerlemekte ve kendine pazarda geniş bir alan hazırlamaktadır. 2019 senesinde 143 milyon ABD doları değerinde olan Li-Fi pazarının, 2025 yılında 3.52 milyar ABD dolara çıkması beklenmektedir.

Li-Fi Nasıl Çalışır?

Wi-Fi’dan farklı olarak Li-Fi, radyo frekanslarını kullanmaz, bunun yerine veri göndermek için ışığı kullanır. Sadece evin ışığını açarak süper hızlı internetinizi kullanabildiğinizi düşünün. Size bilim-kurgu senaryosu gibi gelebilir.

Lakin bu gerçekleşti ve Li-Fi, müşterilerine tam olarak bunu vaat ediyor. Teknik olarak sistemin nasıl işlediğini anlatacak olursak; Li-Fi, LED’in ışık yoğunluğunu arttırabilmesi ve hızla geçiş yapabilmesi için Görünür Işık İletişimini (VLC) kullanan gelişmiş bir bağlantı teknolojisidir.

Işık dalgalarını modüle eden bir mikroçiple donatılan LED ampuller, verileri yüksek hızda iletmek için ışığı kullanır. LED ampullerden gelen ışık yoğunluğundaki değişiklikler ise alıcı fotodiyot cihazı tarafından yorumlanır ve elektrik akımına dönüştürülür.

Dönüştürülen veri ikili kod biçiminde iletilir, burada 0 LED’in kapalı olduğu, 1 LED’in açık olduğu anlamına gelir. Elektronik sinyal demodüle edildikten sonra, herhangi bir internet özellikli cihaz tarafından tüketilmek üzere ses, video, web ve uygulama bilgilerinden oluşan sürekli bir ikili veri akışına dönüştürülür.

Veriler, ışık dalgalarını tekrar veriye dönüştüren bir foto dedektör tarafından alınır. Bu işlem veri iletmek ve almak için tekrarlanır. İnsan görüşünün algılayamadığı hızda gerçekleşen bu aktarım aralıksız devam eder.

LED sayısı ve renk çeşitleri arttırılarak çok büyük miktarda verinin çok kısa sürede iletilmesi mümkün hale gelir. Bir grup mikroskobik LED’i süper yüksek hızlarda yakıp söndürürseniz, insan gözü bunların yanıp söndüğünü anlayamaz.

Başka bir deyişle, sadece “ışık yanıyor” olarak görülebilir. Profesör Harald Haas’ın 14.03.2014 de TEDGLOBAL de yaptığı konuşmada bu mekanizmayı etraflıca ele almıştı.

Li-Fi Ve Wi-Fi Karşılaştırması

Birbirine oldukça benzeyen Wi-Fi ve Li-Fi teknolojileri, veri iletimini elektro manyetik olarak iletirler. Radyo dalgalarını kullanan Wi-Fi teknolojisinin aksine, Li-Fi teknolojisi veri iletmek için görünür ışık spektrumunu kullanır. Bu teknoloji, Wi-Fi teknolojisine kıyasla, daha avantajlıdır. Karşılaştırma yapacak olursak Li-Fi;

  • Wi-Fi’a göre yüksek bant genişliği, kullanım kolaylığı, verimlilik ve güvenlik gibi bir dizi avantaja sahiptir. Trafik kontrol sistemleri ve kimyasal üretim tesisleri gibi radyo frekansının tehlikeli olduğu alanlarda kullanılabilir.
  • Li-Fi’ın veri iletişim hızı Wi-Fi’dan çok daha hızlıdır ve saniyede 224 Gigabite kadar ulaşır. Bu da onu yüksek hızlı veri aktarımı gerektiren uygulamalar için ideal hale getirir. Li-Fi, “her ışıktan kablosuz veri” fikrine dayanmaktadır.
  • Sokak ışıklarından, araba farlarına kadar, teknolojinin desteklendiği her alanda veri aktarımına izin verir.
  • Li-Fi teknolojisi, Wi-Fi teknolojisinden daha güvenlidir. Işık dalgaları duvarları aşamayacağı için veri iletimini belirli bir alanla sınırlar; bu da bilgisayar korsanlarının verilere erişmesini zorlaştırır.
  • Li-Fi teknolojisi, Wi-Fi bağlantılarında kesintilere neden olabilecek radyo frekanslarına, parazitlere maruz kalmaz. Güvenilir ve kesintisiz veri iletimi sağlama özelliği ile gelecek için umut vaat eden bir teknolojidir.
  • Daha sıkışık ortamlarda kullanılabilen bir optik iletişim teknolojisidir.
  • Işık suyu aşabileceği için denizaltılarda, deniz keşiflerinde kullanıma uygundur.
  • Ampuller, trafik ışıkları, sokak lambaları vb. her zamanki gibi aynı role sahipken yüksek hızda büyük miktarda veri gönderip alabilen terminaller haline gelebilir.
  • Wi-Fi kullanımı için baz istasyonları gerekir. Baz istasyonlarında harcanan enerjinin büyük kısmı, radyo dalgalarını iletmek yerine radyo kulesini soğutmak için kullanılır. Bu da radyo dalgalarının tam verimle kullanılamadığının delilidir.

Li-Fi Teknolojisinin Avantajları

1- Hız:  Işık spektrumu, radyo dalgalarının kapladığı spektrumdan yaklaşık 10.000 kat daha geniştir ve bu nedenle Wi-Fi’dan 100 kat daha hızlı daha fazla bilgi taşır. Saniyede 224 GB hızında veri iletebilir.

2- Verimli ve Daha Ucuz: Li-Fi, LED ampullerin doğası gereği Wi-Fi’dan daha verimli ve daha ucuzdur. Router, modem vb. elektronik cihazlar olmadan da çalışabileceği için evlerde ve işyerlerinde maliyet tasarrufu sağlayacaktır.

3- Güvenlik:  Radyo dalgaları duvarlardan geçerken ağınızın dışındaki kişiler tarafından yakalanabilir ve verilerinizin güvenliğini tehlikeye atabilir. Ancak ışık opak nesneler tarafından durdurulabilir, bu da Li-Fi’yı Wi-Fi’dan daha güvenli hale getirir. Ayrıca bazı odalar kendi Li-Fi ağları ile yüksek güvenlikli alanlar olarak belirlenebilir.

4- Erişilebilirlik: Li-Fi ile her ışık kaynağı internet ile size kolaylık sağlayabilir. Teknoloji halkın kullanımına sunulduğunda, ona sokak lambaları, bina lambaları vb. aracılığıyla erişilebilir. Li-Fi’ın mucidi Harald Haas, TED konuşmasında, Li-Fi için ‘Dijital eşitsizliği ortadan kaldıracak.’ sözlerini kullanarak özellikle erişilebilirlik olmasının önemi vurgulamıştır.

5-Ucuz ve sürdürülebilir: Li-Fi, evlerdeki aydınlatma ile entegre edilebilir bir teknolojidir. Harald Haas TEDX konuşmasında aynen şu cümleleri kullanmıştır;

“Yapmamız gereken tek şey, her potansiyel aydınlatma cihazına küçük bir mikroçip yerleştirmek ve iki temel işlevi birleştirmektir: aydınlatma ve kablosuz veri iletimi; bu sayede  gelecekte sadece 14 milyar ampule sahip olmayacağız, daha temiz, daha yeşil ve hatta daha parlak bir gelecek için dünya çapında konuşlandırılmış 14 milyar Li-Fi’a sahip olacağız.” (1)

Li-Fi’nin Eksileri

  • Işık duvarlardan geçemediği için güvenlik açısından iyidir ancak sınırlı bir menzil sağlar. Li-Fi, kapalı alanlarda etkin bir şekilde kullanılabilirken; açık alanlarda Wi-Fi’ın kapsama alanı Li-Fi’ya göre 32 metreye kadar çıkabilmektedir.
  • Teknoloji yeni olduğu için pek çok cihaz henüz uyumlu değil.
  • Wi-Fi teknolojisinin zaten yerleşik olması ve çoğu insanın Wi-Fi bağımlı derecede yaşaması.
  • Nispeten yeni ve denenmemiş olması nedeniyle, Li-Fi’a yatırım yapmanın riskli olabilmesi. Potansiyel kullanıcıların, Li-Fi Teknolojisinin, nasıl kurulacağı ve sürdürüleceğini tam olarak anlamalarının zaman alabileceği gerçeğinden kaynaklanmaktadır.

Li-Fi Teknolojisi Nerelerde Kullanılır?

  • Sağlık sektöründe: Li-Fi teknolojisi tıbbi verileri güvenli ve verimli bir şekilde iletmek için kullanılabilir.
  • Ulaşım endüstrisinde : Tren ve otobüslerdeki yolculara yüksek hızlı internet bağlantısı sağlamak için Li-Fi teknolojisi kullanılabilir.
  • Alışveriş : Li-Fi teknolojisi, müşterilere konuma dayalı hizmetler ve kişiselleştirilmiş alışveriş deneyimleri sağlamak için kullanılabilir.
  • Havacılık : LiFi cihazlarının hafifliği, havacılık aktörlerinin, karbon ayak izlerini azaltırken; uçakta bulunan radar gibi radyo dalgalarına dayalı ekipmanlara müdahale etmeyeceği için yolculara uçuş boyunca güçlü bir İnternet bağlantısı sunulmasına olanak tanır.
  • Okullarda : Güçlü ve eşit bağlantı ile LiFi, eğitime erişimde devrim yaratıyor. 40 kişilik bir sınıfta herkes minimum kurulumla sorunsuz ve güvenli bir şekilde İnternet’e erişebilir.
  • Denizaltı : Işık sudan geçebildiği için denizaltı keşiflerinde kullanılır.
  • Hastaneler : Herhangi bir radyo frekansı kirliliğine neden olmadığı için Li-Fi, hastaneler için en doğru seçimdir. Hastanelerde, erişimin kısıtlı olduğu ameliyathanelerde kullanılır .
  • Ofislerde ve evlerde veri iletimi ve internette gezinmek için de kullanılır .

Li-Fi Teknolojisi Neden Önemlidir ?

Her yıl dünya genelinde %60 oranında kablosuz veri kullanımı artmaktadır. Bu artış, kablosuz veri kullanımında sıkışmaya sebep olurken kullanım hızını da olumsuz yönde etkilemektedir. Wi-Fi teknolojisi, artan tüketici tabanı ve hızlı internet erişimi talebi için tek başına yeterli değildir.

Li-Fi, artan veri talebinin karşılanması ve radyo dalgalarının ulaşamadığı yerlere sinyal ulaştırmak için alternatif bir teknolojidir. Tüm artılarına ek olarak Li-Fi sürdürülebilir olmasıyla da öne çıkmaktadır.

Router, modem, sinyal tekrarlayıcı, dalga yükseltici, anten gibi cihazlar olmadan da çalışabileceğinden ekstra bir maliyete neden olmaz. LED ampuller, elektriği çok az kullanır.

Li-Fi’ın yakın tarihte genel kullanıma sunulacağı ve gelecekteki evlerin ve binaların Li-Fi ile tasarlanabileceği tahmin ediliyor.

Genel olarak, Li-Fi teknolojisinin yatırım yapmaya değer birçok avantajı vardır. Daha hızlı iletişim, daha iyi bağlantı, dayanıklılık ve daha düşük bakım gereksinimleri nedeniyle uzun vadede tasarruf sağlar.

Bununla birlikte, bir anda geçişi kolay olmayabilir. Akıllı ev sistemleri ya da akıllı fabrikaların kurulumu pahalı olabilir. Özellikle büyük işletmeler, Li-Fi teknolojisine karar vermeden önce maliyet ve uzun vadede faydalarını iyice değerlendirmelidir.