Sözlük anlamı ile kondansatör ;Alternatif akım devrelerinde, elektrik yükünü biriktirmek, kapasitif reaktans sağlamak amacıyla kullanılan gereçtir.

Temelde bir ince yalıtkan ile birbirinden ayrılmış iki iletken levhadan oluşan aygıttır kondansatör.

Bir kondansatörün elektrik yükü taşıyabilme yeteneği yani kapasitesi C ile gösterilir ve levhalarda birikmiş elektrik yükünün (Q=Coulomb) levhalar arasındaki potansiyel farkına (V=volt ) oranına eşittir. C = Q / V Bir kondansatörde biriken enerji ise j=½C V2 dir. Buradaki birimler Farad ,volt ,coulomb,  joule  olarak kullanılır.

  • Depoladıkları yük = ( Q ) Colomb
  • Dolma akımı = ( I )
  • Amper Dolma zamanı = ( T) Saniye
  • Q = V x C (Colomb=Volt x Farad)

İki iletken levha arasına bir yalıtkan madde konmasıyla elde edilen elemana kondansatör adı verilir.

Yalıtkan maddeye “dielektrik madde” adı verilir. Kapasite değeri iletken levhaların büyüklüğüne, levhaların birbirine olan uzaklıklarına ve dielektrik maddenin cinsine göre değişir. Kondansatörler DC akımı geçirmez zorluk gösterirler.

AC akımı

AC akımı ise geçirir kolaylık gösterirler. Kapasitans kavramını açıklamak istersek; kısaca küçük bir pile benzetmek yanlış olmaz çünkü iki farklı ucun arasındaki dielektrik (yalıtkan) madde sayesinde iki tarafta da birikim oluşur. Oluşan bu birikim uçlar kısa devre edilince kendini tamamlayarak bir akım oluşturur.

Kondansatör Yapıları

    Kondansatörler çok çeşitli yapılara sahiptirler bunun nedeni ise devrede ihtiyaç duyulacak özelliklere göre ihtiyacın karşılamasıdır.

  • Örneğin mika ve seramik kondansatörler ufak kapasitelerde, elektrolitik ise daha büyük kapasitelerde kullanılmaktır. Tabiki herşey iki metalin bir yalıtkanla birbirinden ayrılması olayı değildir, o yüzden çeşitlilik çok fazladır.
  • i = çekilen akım, v = gerilim düşümü, t = uygulanan süre ise C =İ / (v/t) dir. 1 milifarat 1/1000 yani bin farada eşittir. 1microfarad 1/1,000,000 yani kısaca 1 milyon farada eşittir.
  • Dikkat edilmesi gereken noktalardan en önemlisi devrede oluşacak kapasitans etkisinin AC açıdan incelenmesi gerektiğidir.
  • İki veya daha çok iletken levha ve aralarına yalıtkan bir madde koyarak bir kondansatör yapıldığını söyledik.

Havalı Kondansatör

  • Burada yalıtkan olarak hava da kullanılabilir ve hepimizin çok iyi bildiği havalı kondansatör elde edilir. Konuyu açıklamada pratik olsun diye hep iki iletken levha olarak kullanacağız. Şimdi iki iletken levhayı birbirine çok yakın olarak koyalım, arada hava bulunsun. Bu kondansatörün kapasitesi A olsun.
  • Şimdi aynı iki levhayı aynı uzaklıkta tutup araya başka bir madde (kağıt, seramik, mika) koyarak bir kondansatör yapalım ve bunun kapasitesi B olsun. B/A oranına ikinci kondansatörü oluşturan yalıtkan maddenin yani dielektrik maddenin ‘Bağıl dielektrik sabitesi’ adı verilir.
  • Yani havanın yalıtkanlığı temel alınarak diğer kondansatörler buna kıyasla değerlendirilir. Bağıl dielektrik sabitesinin büyük olması, aynı plaka yüzeyi ile hava yerine bu madde kullanıldığında, büyüklüğü oranında yüksek kapasitede kondansatör elde edilmesi anlamına gelir.
  • Arada bulunan yalıtkan maddenin bir önemli vasfı da, bu maddenin potansiyel farkına dayanıklılığıdır, buna bozulma veya delinme gerilimi adı verilir. Delinme gerilimi düşük ise bu kondansatörün levhaları arasına verilen daha yüksek gerilimle kondansatör delinir.
  • Maddenin AdıDielektrik SabitesiDelinme voltajı
    Hava120
    Bakalit5700
    Sellüloz7300 -1000
    Cam4-7400
    Mika2-7250 – 1500
    Kağıt21250
    Polistren2,5500 -2500
    Porselen6-840 – 100
    Lastik3450
    Statit4200

    Not: Delinme gerilimi 0.025 mm için verilmiştir.

    Kondansatör : Kondansatör mantığı iki iletken arasına bir yalıtkandır. Kondansatörler içerisinde elektrik depolamaya yarayan devre elemanlarıdır.

    • Kondansatöre DC akım uygulandığında kondansatör dolana kadar devreden bir akım aktığı için iletimde kondansatör dolduktan sonrada yalıtımdadır.
    • Devreden sızıntı akımı haricinde herhangi bir akım geçmez. AC akım uygulandığında ise akımın yönü devamlı değiştiği için kondansatör devamlı iletimdedir. Kondansatörün birimi “Farat” ‘tır ve “F” ile gösterilir.
    • Farat’ın altbirimleri Mikro farat (uF), Nano farat (nF) ve Piko farattır (pF). 1 F = 1,000,000 uF, 1 uF = 1,000 nF, 1 nF = 1,000 pF.
    • Kondansatörler iki iletken levha arasına bir yalıtkan madde konmasıyla elde edilen elemana kondansatör adı verilir.Yalıtkan maddeye “dielektrik madde” adı verilir.
    • Kapasite değeri iletken levhaların büyüklüğüne, levhaların birbirine olan uzaklıklarına ve dielektrik maddenin cinsine göre değişir. Kondansatörler DC akımı geçirmez zorluk gösterirler.
    • AC akımı ise geçirir kolaylık gösterirler. Kapasitans kavramını açıklamak istersek; kısaca küçük bir pile benzetmek yanlış olmaz çünkü iki farklı ucun arasındaki dielektrik (yalıtkan) madde sayesinde iki tarafta da birikim oluşur. Oluşan bu birikim uçlar kısa devre edilince kendini tamamlayarak bir akım oluşturur bu olayı gerçekleştiren elemanlara kondansatör denir.

    KONDANSATÖR TANIM

    • İki iletken arasına bir yalıtkan (dielektrik) madde konularak imal edilen ve elektriği depo etmek için kullanılan devre elemanlarına kondansatör denir. Kondansatör, elektrik yükü depo eden devre elemanıdır ve kapasitif reaktans sağlamaktadır. İki iletken levha arasında bir yalıtkan (dielektrik) malzemeden oluşur.
    • Kondansatörü bir miktar elektrik yükü depo edebilen devre elemanı olarak tarif edebiliriz. İki iletken levha arasına konulmuş ince bir yalıtkandan oluşur. Kondansatör şarj edildiğinde iletken levhalardan biri pozitif diğeri ise negatif olarak yüklenir. Bir kondansatörün kapasitesi levhaların yüzeylerinin genişliğine, iki levha arasındaki uzaklığa ve bu iki levha arasında kullanılan yalıtkan maddenin dielektrik sabitine bağlıdır.

    kaynak istanbul emo-Antrak gazetesinden alıntı yapılmıştır.