kacak-akim-rolesi (1)

Kaçak akım rölesi ya da artık akım anahtarı; elektrik sisteminde hattan çekilen akım ile harcanan akım arasında fark bulunması durumunda, hat üzerinde kaçak olduğunu algılayarak enerjiyi kesen koruma elemanlarıdır.

Kaçak akım rölelerinin en önemli kullanım amacı insan hayatıdır. 30mA üzerinde bir akımın 50V üstünde bir gerilimle devreyi kişi üzerinden tamamlaması durumunda hayati sorunlar oluşabildiğinden, kaçak akım rölesinin kullanımı da hayati öneme sahiptir.

Kaçak Akım Rölesi Açma Nedenleri

Kaçak akım rölesinin hayat koruma görevi yanında, özellikle sanayide ve iş dünyası ile bazen de hanelerde çok sık açtığı ve birçok yerde by-pass edilerek kullanılamaz olduğu artık saklanamayacak kadar açık bir bilgi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yönetmelikte olduğu için kullanılmak zorunda olan röleler, enerji kabulü ya da iş güvenliği kontrolünden sonra by-pass edilmekte ve insan hayatı konusunda önemli bir yere sahip olan bir koruma elemanından olması gerektiği gibi faydalanılamamaktadır.

trimbox-kacak-akim-rolesi (1)

Açma nedenleri kısaca;

  1. Kişinin yanlışlıkla elektrik hattına teması durumunda,
  2. Kablo vb. iletim hattında izolasyon hatası durumunda,
  3. Priz içlerinde neme bağlı faz-toprak, nötr-toprak kısa devresine sebep olabilecek kaçak oluşması durumunda,
  4. Catle gibi ürünlerde deforme olması durumunda sıvının elektrik hattına teması ile oluşabilecek kaçak durumunda,
  5. Cihazlarda toprak temassızlığı ya da izolasyon hatası ile metal gövdelerinde voltaj oluşumuna bağlı insan teması ile oluşabilecek kaçak durumunda,
  6. Yükün devreye girişi ile demeraj oluşmasına bağlı kaçak durumunda,
  7. Sistemlerde yoğun harmonik bulunmasına bağlı devreye girişlerde, kaçak akım rölesi açabilmektedir.

Kaçak Akım Rölesi Çeşitleri

Kaçak akım röleleri kullanım yerlerine göre üçe ayrılırlar;

  • Kaçak Akım Röleleri

Açma süresi insan hayatına göre ayarlanmış, devreden çekilen akım ile harcanan akımın eşit olmasını kontrol eder ve harcanan da eksiklik görürse açar. Aşırı yük ya da kısa devre durumlarını algılayamazlar, önünde bir sigorta ile kullanılırlar.

  • Aşırı Yük Korumalı Kaçak Akım Röleleri

Aşırı yük koruması kendi içlerinde bulunan kaçak akım röleleridir, ekstra sigorta ihtiyaçları yoktur.

  • Toprak Kaçak Akım Röleleri

Kaçak akım açma değerleri ve süreleri ayarlanabildiğinden genellikle sanayide ve büyük yüklerde tercih edilen kaçak akım röleleridir.

Kaçak akım röleleri sinüzoidal dalga formlarına göre de ayrılırlar;

  • AC tipi röleler, sadece alternatif akımda kullanılırlar ve çok hassastırlar.
  • A tipi röleler, alternatif akım ve doğru akımda kullanılabilen rölelerdir.
  • B tipi röleler, yüksek frekanslı kaçak akımların alternatif ve doğru akım çeşitlerinde algılanmasında kullanılan rölelerdir.
  • F tipi röleler, çalışma frekansı 10-1000Hz aralığında olduğundan, 50/60Hz frekans değişimlerinde gereksiz açma yapmazlar. Kaynak makinelerinde bile kullanım şansına sahiptirler.
  • K tipi röleler, harmoniklere karşı alçak getiren filtre özelliği ile özellikle invertörlü sistemlerde kaçak akım gereksiz açma sorununu çözen rölelerdir.

Görüşmek dileğiyle..