sirketlerde-yil-sonu-islemleri-makale-gorseli

Bilindiği üzere şirketler yıllık kazançlarını 1 Nisan – 25 Nisan arası Kurumlar Vergisi Beyannamesi aracılığı ile beyan etmeleri gerekmektedir. Ancak, yıllık beyannamede sunulması gereken bilanço ve kar/zarar tablosunun hazırlık öncesi tadili konusunda hassasiyet gösterilmesi ve dikkat edilmesi gereken durumlar söz konusudur. Bu yazımda, hatırlatma niteliğindeki konulara değinmeye çalışacağım.

Kasa, Çek ve Banka Hesapları Kontrolü

10’ar günlük yevmiye kaydı yapan işletmelerde tarih kaydının sehven yanlış girilmesi sebebi ile kasa hesabının ters bakiye vermesine neden olunabilir. Süresi içerisinde yevmiye defterinize aktarılması gereken kayıtlarınızda kasa hesabınızın sehven alacak bakiyesi vermesi olası bir inceleme esnasında tespit edilirse usulsüzlük cezasına muhatap kalacağınız anlamına gelecektir.

Banka bakiyeleriniz son bir kez hesap ekstresinden kontrol etmenizi ve var ise döviz bankalarınıza kur değerlemesi yapılıp yapılmadığını kontrol etmenizi öneririm.

Çoğu zaman yanlış hesaba kayıt edilmesi veya karşılıksız çeklerin ilgili cari hesaba iade kaydı yapılmaması sebebiyle portföyde ki çekler hesabı sonraki yıla yanlış bakiye şeklinde devrolmaktadır.

En basit kontrol şekli, bulunduğunuz yılı takip eden yıla devrolan çekleri toplamak ve fark var ise farkın sebebini araştırmak olacaktır.

101 hesabı 121 hesaba 103 hesabı 321 hesaba aktarmayı unutmayınız.

Cari Hesaplar

Bilindiği üzere 120 Alıcılar borç bakiyesi ve 320 satıcılar  alacak  bakiyesi  şeklinde devrolmalıdır.  Ancak, avans niteliğinde alınan veya ödenen bedeller olabilmektedir.

Yıl sonu işlemlerinde 120 hesabın Alacak bakiyeleri 340 hesaba , 320 hesabın borç bakiyeleri 159 hesaba aktarılmalıdır. Bu virmanın kontrolünü yapmanızı öneririm.

Şirketin tahsil edemeyip dava konusu yaptığı yani şüpheli duruma düşen alacakları olup olmadığını kontrol ediniz şayet dosyası açılmış davalı alacağınız var ise KDV dahil bedeli 654 konusu kalmayan karşılıklar hesabına işleyerek giderlerinize ekleyebilirsiniz.

Buna karşılık daha önce gider kaydı yapılan ancak sonuçlanan şüpheli alacağın bedelinin 644 hesaba gelir kaydı şeklinde işlenip işlenmediğine dikkat ediniz.

Yurt içi dövizli alış-satış ile yurtdışı alış-satışlarınıza ilişkin kur değerlemesi yapmayı unutmayınız. Yurtiçi dövizli alım satımlarınızdan gelir elde etmeniz durumunda iç hesaplama yöntemi ile fatura düzenlemeniz gerekmektedir.

Stok Hesapları ve Fireler

Üretici veya alım-satım yapan işletmelerde yıl sonunda henüz tamamlanmaya ve satımı yapılamayan mal , mamül veya ticari mallar bulunabilir ticari terim olarak biz bu malları stok ifadesi ile tanımlıyoruz.

Üretici işletmelerin stok hesaplamalarında fiziki veya üretimde kayıp firelerin olup olmadığını kontrol etmemiz gerekmektedir. Fiziki fire var ise bu firelere hurda faturası kesildi mi? Kontrol etmeniz gerekmektedir.

Üretimde kayıp (İpin kumaşa dönmesi esnasında veya kumaşın boyanması esnasında yaşanan kayıplar) bunlar fiziki kayıp şeklinde olmadığı için hurda niteliği taşımaz ve fatura düzenlemeye gerek yoktur.

Ayrıca, 150-151-152 ve 157 hesapların aktarımının doğru yapılıp yapılmadığı. Sanayi Odası’nın sitesin- den veya dilekçe ile müracaat ederek öğrenebileceğiniz sektörel fire oranlarınızı aşmış iseniz, fazla olan bedeli kanunen kabul edilmeyen gider hesabına işleyip işlemediğinizi kontrol etmelisiniz.

193 Peşin Ödenen Vergiler Hesabı

Şirketin vadeli hesaplarından elde edilen faiz gelirlerinden kesilen vergiler 193 hesapta izlenmektedir. Çoğu zaman bu hesap gözden kaçmaktadır.

Beyannameyi hazırladığınız esnada bu hesabı kont- rol ediniz ve çıkan verginizden mahsup etmeyi unutmayınız.

Duran Varlıklar Ve Amortismanlar

İşletmelerin arsa, arazi bina, makine ve teçhizat, araçlar, demirbaşlar, haklar gibi aktif değerlerinin izlendiği hesaba duran varlıklar hesabı denmektedir.

  • Arsalardan amortisman ayrılamaz dikkat
  • Amortisman oranlarınız VUK 333 uygun mu kontrol ediniz
  • Değerlendirme yönteminizi tekrar kontrol ediniz (eşit oran mı azalan oran mı).
  • Taşıtlar hesabınızda veya demirbaş hesabınızda satılmasına rağmen hala kayıtlarınızda görülen var mı kontrol
  • Amortismanı tamamlanan duran varlığınızı 0,01 tl iz değeri bırakarak
  • Haklar da iz değerine gerek yoktur ters kayıt ile kapatabilirsiniz.

Vergi ve SGK Prim Borçları Hesabı

Şirketinizin sonraki yıla devir eden vergi ve SGK prim bakiyelerini kontrol ediniz. Şayet taksitlendirilmiş veya yapılandırılmış vergi borcunuz var ise 368 hesaba aktarmayı unutmayınız.

Çok güzel ifade edilmiş bir kaynaktan temin ettiğim ve dikkat edilmesi gereken diğer konuları aşağıda bilginize sunuyorum.

Ayrıca aşağıdaki hususlarda gözden geçirilmelidir;

Taşınmaz satış kazancı Gelir Tablosunda yer almalı, istisna tutar beyannamede ilgili sütununda istisna kazanç olarak düşülmeli, istisna tutar en geç beyanname verme tarihine kadar fon hesabına alınması unutulmamalıdır.

• Faiz gelir ve giderlerinde kıst getiri hesaplanıp hesaplanmadığı,
• Binek oto KDV’sinin maliyet veya gider yazılıp yazılmadığı,
• Enflasyon düzeltme farklarının işletmeden çekilip çekilmediği,Emisyon prim gelirinin kurum kazancına eklenip eklenmediği,
• Bilanço kalemlerinin VUK’nın değerleme hükümlerine göre değerlenip değerlenmediği,
• Yenileme fonunun süresine dikkat edilmesi,
• Vazgeçilen alacakların süresine dikkat edilmesi,
• Ödenmemiş SGK primlerinin olup olmadığına bakılmalı,
• 6736 sayılı Kanunun matrah artırımı ve kayıtların düzeltilmesi hükümleri çerçevesinde ödenen vergilerin Kanunen Kabul Edilmeyen Gider olarak yazılıp yazılmadığı,
• Beyannamede her yılın zararının ayrı ayrı gösterilmesi,
• 6736 sayılı Kanuna göre yapılandırılan SGK ödemelerinin ödendiği tarihlerde gider yazılması,
• Ortaklardan Alacaklar ve Kasa Hesabına adat hesaplanıp hesaplanmadığı,
• Tevsiki zorunlu olmayan kayıtlar dışında belgesiz giderlerinin olup olmadığı,
• Ödenmemiş geçici vergilerin mahsup edilip edilmediği,
• Kesinti yoluyla ödenen vergilerin beyan edilen kazançla ilgili olup olmadığı,
• Yıllara sari inşaat işlerinin bitip bitmediği tespit edilerek gelir tablosuna aktarılması,
• Alınan hibe ve destekler ile sigorta tazminatlarının gelir yazılıp yazılmadığı,
• İndirimli Kurumlar Vergisinin doğru hesaplanıp hesaplanmadığı,
• Bağışlanan değerler ile ilgili yüklenilen KDV’lerin bağış tu-tarına dahil edilip edilmediği,
• Ticari karın tespitinde kayıtlarda yer alan Kanunen Kabul Edilmeyen Giderlerin beyannamede ticari kara eklenmesi,
• Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançların istisna şartlarını taşıyıp taşımadıkları ve istisna tutarının doğru he-saplanıp hesaplanmadığının kontrolü,
• Diğer indirimlerin doğru tespit edilip edilmediği,
• Giderlerde dönemsellik ilkesine uyulup uyulmadığı,

Gelecek sayıda görüşmek dileğiyle…