Karayolu tünelleri içerisinde ve yaklaşımında, dikkat etmesi gereken hususları, olağan dışı durumları (kaza, yangın, sis vb.) kullanıcılara aktarılması için farklı sistemler ve yöntemler bulunmaktadır.
Bu sistemlerden sesli bilgilendirmelerden bir önceki sayımda bahsettiğim için bu yazımda görsel bilgilendirme, yönlendirme ve ikaz ekipmanlarından bahsedeceğim. Bu ekipmanların tamamı güncel karayolu tünellerinde ve yaklaşımlarında bulunmaktadır.
Değişken Mesaj İşaretleri (DMİ)
Tünel yaklaşım yolunda, tünelde gerçekleşen olayların kullanıcılara aktarılması için tesis edilir. Temelde RGB LED’lerden oluşan bu ekipmanda LED önünde optik eleman bulunmaktadır.
Optik eleman (mercek) sayesinde LED ışığının kullanıcılar tarafından görünürlüğü arttırması sağlanmaktadır. Optik elemanın farklı tipleri bulunmakta olup ekipmanın yerleştirileceği lokasyon ve projeye göre göre değişiklik gösterebilmektedir.
Değişken mesaj işaretleri birçok durum için kullanıma hizmet etmektedir. Bunlardan bazıları yüksek gabarili araçların optik gabari ölçer ile algılanarak tünele girmemesi konusunda uyarılması, tünel içerisindeki kazaların, bakım/onarım faaliyetli için yapılan şerit kapamalarının, hava olaylarının (sis, kar, buzlanma vb.), trafik yoğunluk durumunun kullanıcılara aktarılması olarak sıralanabilir.
Kullanıcılara mesaj aktarılması kontrol merkezinde bulunan personeller tarafından manuel olarak yapılabildiği gibi tünel senaryoları kapsamında otomatik olarak hazır mesaj gösterimi de yapılabilmektedir.Günümüzde çoğu projede değişken mesaj işaretleri tünel giriş portalı öncesine ve tünel yaklaşımındaki son kavşak öncesine konumlandırılmaktadır.
Bu sayede yüksek gabarili araçlar, tünelin kapanmasına sebep olan durumlarda kullanıcılar kavşaktan çıkış yapabilmektedir. Son zamanlarda daha küçük boyutta değişken mesaj işaretlerin tünel içerisine yerleştirildiği projeler görmekteyiz.
Değişken Trafik İşaretleri (DTİ)
Tünel yaklaşım yolu ve içerisine hız limitleri ve kapalı/açık şeritlerin gösterimi için değişken trafik işaretleri tesis edilmektedir.
Tünel yaklaşımında ve içerisinde hız sınırının önemini Tünellerde Güvenli Ulaşımın Anahtarı Aydınlatma yazımda bahsetmiştim. Bu sebeple değişken mesaj işaretleri güvenli seyahat için önemli ekipmanlardır.
Değişken trafik işaretleri de değişken mesaj işaretlerine benzer şekilde LED kullanılarak oluşturulmaktadır. Ancak değişken mesaj işaretlerinden farklı olarak sabit renklerde ve daha önceden belirlenmiş sabit şekil ve işaretleri göstermektedirler. Değişken trafik işaretleri farklı hız sınırlarını ve şerit kapalı/ açık işaretlerini kullanıcılara aktarmaktadır.
Normal koşullarda ilgili yönetmeliklerde belirtilen 80-90 km/h hız sınırı bu işaretlerde gösterilirken tünelde yapılan çalışma, kaza gibi durumlarda farklı hızları göstermektedir.
Şerit bilgilerinin kullanıcılara aktarılmasında genel olarak açık şeritlerde yeşil renk “↓” işareti, kapalı şeritlerde kırmızı renk “X” işareti, şerit kapatma yaklaşımında sarı (amber) renk “↘↙ ” işaretleri ile kullanıcılara bilgilendirme ve yönlendirme yapılmaktadır.
Değişken mesaj işaretlerinde olduğu gibi değişken trafik işaretlerinde de kullanıcıların yönlendirilmesi kontrol merkezinde bulunan personeller tarafından manuel olarak yapılabildiği gibi tünel senaryoları kapsamında otomatik olarak da yapılabilmektedir.
Değişken trafik işaretleri yolun çift yönlü olarak işletilmesi durumu için iki tarafında da trafik ve hız işaretleri bulundururlar. Bu sayede bakım, onarım, kaza veya yangın gibi durumlarda trafik akışı tek tüpte olsa dahi kullanıcılar görsel olarak bilgilendirilirler.
Sabit Yönlendirme İşaretleri
Tünel içerisinde acil durumlarda kullanıcıların tahliyesi tünel içi acil geçiş/kaçış yolları ve tünel portallarından yapılmaktadır. Bu geçişlerin, kaçış itikametlerinin gösterimi için acil kaçış yönlendirme levhaları kullanılmaktadır.
Bu levhalar tünel duvarlarında sabit olarak bulunmakta olup kullanıcılara en yakın kaçış noktasını göstermektedir. Bu levhalar tünel sağ ve sol duvarlarında bulunmakta olup trafik istikametine göre sağ duvarda olan levha ışıklı, sol duvarda olan levha ışıklı veya reflektif olarak seçilmektedir.
Yönlendirme levhalarının üzerinde acil kaçışın ne kadar uzakta olduğu metre cinsinden belirtilmektedir. Bu sayede birçok kaçış noktasından hangisinin daha yakın olduğunu kullanıcılar görebilmektedir.
Bilgilendirme İşaretleri
Tünel içerisinde bulunan ekipmanların kullanıcılar tarafından fark edilmesi ve acil durumlarda kullanılması için yangın dolapları, SOS kabinleri gibi noktalara ışıklı levhalar yerleştirilmektedir. Bu levhaların üzerinde kullanıcıların rahatlıkla anlayabileceği semboller bulunmaktadır.
LED’li Bordür Butonları
LED’li bordür butonu tünel içerisinde yürüme yolu üzerinde bulunan ve kullanıcılara yol sınırlarını gösteren ekipmanlardır.
Yol butonları tünel sağ yürüme yolunda kırımızı ve sol yürüme yolunda beyaz olacak şekilde yerleştirilmektedir. Bu LED’ler sayesinde kullanıcılar tünel yol sınırlarını ve virajlı yerleri rahatlıkla algılayabilmektedirler.
Bordür butonları çift yönlü olarak tasarlanmaktadır. Sağ bordürde bulunan kırmızı butonun arka kısmı beyaz olarak çalışmaktadır. Bu sayede aynı tüp içerisinde çift yönlü trafikte, trafik akışına göre sağ bordür her zaman kırmızı renk ile gösterilmiş olacaktır.
Normal işletme durumlarımda LED’li bordür butonları sabit şekilde yanarken kullanıcıların dikkatini çekmesi için tünel senaryoları kapsamında flaşör gibi yanıp söner olarak da kullanılmaktadır.
Sis Uyarı İşaretleri
Tüneller genel olarak dağ/tepe geçişleri için yapılmaktadır. Bu sebeple tünellerin bulunduğu bölgelerde sis olayının gözükmesi yüksek olasılıktır. Sis oluşumunda kullanıcıların yol sınırlarını görebilmesi tünel yaklaşım yollarına sis uyarı sistemi tesis edilmektedir. Sis uyarı sistemi temelde yanıp sönen sarı renkli trafiğin ışığıdır. Yüksek parıltı ile sis durumlarında kullanıcıların yol sınırlarını anlayabilmesini hedeflemektedir.
Sis uyarı sistemi yol uygunluğuna göre tünel yaklaşım ve uzaklaşma yollarının hem sağ hem sol eksenlerine konumlandırılmaktadır. Karayolu tüneli bölgesinde kullanıcıların uyarılması, bilgilendirilmesi için birçok sistem bulunmaktadır.
Bu sistemler sayesinde kullanıcılara tünel içerisinde olan olaylara, dikkat edilmesi gereken hususlara, ekipler ile iletişim kurabilecekleri noktalara, kaçış noktalarına görsel olarak dikkat çekilmesi ve kullanıcıların güvenli şekilde seyahat etmeleri sağlanmaktadır. Güvenli ve konforlu bir yolculuk için tüm bildirimler takip edilerek uyarılara uyulması gerekmektedir.
Görüşmek dileğiyle…
