Bu sayıda sizlere Batı Afrika’nın istikrarlı ülkesi Senegal’den bahsedeceğim.
Atlas Okyanus’u, Mali, Gine, Gine Bissau ve Moritanya ile komşu olan Senegal’in başkenti Dakar’dır. Nüfusu yaklaşık 17 milyon olan ülkenin resmi dili de Fransızca’dır. Tarih boyunca birçok ulusun sömürge kolonisi olmuştur.
- yy.’da Portekiz, 17. yy.’da Fransa ve çeşitli zamanlarda da İngiltere Senegal’e bu amaçla saldırmıştır. 1840 yılında ise Fransa, Senegal’i işgal etmiştir. 1959 yılında Senegal, Fransız Sudan’ı ile birleşerek “Mali Federasyonu” adı altında birleşti.
Bu federasyon 1960 yılında Fransa’dan bağımsızlığını kazandı. Ancak yine aynı yıl Senegal kendi bağımsızlığını ilan etti.
Senegal ekonomisi, son zamanlarda çokça miktarda demir, zirkon, gaz, altın, fosfat gibi zengin doğal kaynaklara ve petrol keşfine rağmen, kırsal alanlarda ana istihdam kolları olan madencilik, inşaat, turizm, balıkçılık ve tarıma dayalıdır.
Senegal ekonomisine döviz girdisi çoğunlukla balık, fosfat, yer fıstığı, turizm ve hizmet alanlarından geliyor.
Ekonominin önemli kısımlarından biri olan tarım sektörü, yağış dengesizliği, iklim değişikliği ve dünya emtia fiyatlarındaki değişiklikler gibi çevresel koşullara karşı oldukça hassas.
Fransız Batı Afrika’nın eski başkenti Dakar, aynı zamanda tüm Frankofon Batı Afrika’ya hizmet veren bankalara ve diğer kurumlara da ev sahipliği yapıyor ve bölgenin lojistik merkezi konumunda.
Senegal ayrıca Afrika’daki en gelişmiş turizm endüstrilerinden birine sahiptir. Ana sanayileri arasında gıda işleme, madencilik, çimento, suni gübre, kimyasallar, tekstil, ithal petrolün rafine edilmesi ve turizm yer almaktadır.
Senegal kuraklığa eğilimli Sahel bölgesinde yer almasına rağmen, tarım ekonomisinin önemli parçalarından biridir. Arazinin sadece %5’i sulandığından, Senegal yağmurla beslenen tarıma güvenmeye devam ediyor.
Tarım, işgücünün yaklaşık %75’ini kaplıyor. Nispeten geniş bir tarımsal üretim çeşitliliğine rağmen, çiftçilerin çoğu geçimlik ihtiyaçları için üretim yapmaktadır. Darı, pirinç, mısır ve sorgum Senegal’de yetiştirilen başlıca gıda ürünleridir.
Senegal, özellikle tahıl ithalatının neredeyse %75’ini kapsayan pirinç için önemli bir gıda ithalatçısıdır. Fıstık, şeker kamışı ve pamuk önemli ihracat ürünleridir.
Yerel ve ihracat pazarları için çok çeşitli meyve ve sebzeler yetiştirilmektedir. Geleneksel balıkçılığın modernizasyonunun olmamasına rağmen, balıkçılık sektörü Senegal’in ana ekonomik kaynağı ve en büyük döviz kazananı olmaya devam ediyor. Senegal, süt ve süt ürünlerinin çoğunu ithal ediyor.
Nisan 2020 itibariyle, Senegal’deki enerji sektörü 1431 megawatt (MW) kurulu güce sahiptir. Enerji, özel operatörler tarafından üretilmekte ve Senelec enerji şirketine satılmaktadır.
Uluslararası Enerji Ajansı tarafından hazırlanan 2020 raporuna göre Senegal, ülkenin yaklaşık %70’ini ulusal şebekeye bağladı. Elektrifikasyon için mevcut hükümet stratejileri, şebekeden bağımsız güneş enerjisine yatırımları ve şebekeye bağlantıyı içermektedir.
Enerji üretiminin çoğu, çoğunlukla dizel ve gaz olmak üzere fosil yakıtlardan gelir (864 MW’ın 733’ü). Artan miktarda enerji üretimi, Mali’deki Manantali Barajı ve 2020’de açılan Thiès’te yeni bir rüzgar çiftliği gibi sürdürülebilir kaynaklardan geliyor ancak bu, hala toplam üretimin küçük bir bölümünü oluşturuyor.
Senegal’in genel olarak dış ticaret rakamlarına bakarsak, en çok ithal ettiği ürünler sırasıyla; mineral yağlar, tahıl, makine teçhizatları, motorlu kara taşıtları, demir-çelik ve elektrik malzemeleridir.
En çok ithalat yaptığı ülkeler sırasıyla Fransa, Çin, Hindistan, Rusya, Nijerya ve Türkiye’dir. Türkiye’den en çok demir-çelik, elektrik malzemeleri, plastik ve mamulleri, alüminyum ve mamulleri ve makine ekipmanları ithal etmektedir.
İhracat rakamlarına baktığımızda en çok ihraç ettiği kalemler mineral yakıtlar, balık, anorganik kimyasallar, inci, yağlı tohum ve meyvelerdir. En çok ihracat yaptığı ülkeler Mali, Hindistan, İsviçre, Çin ve Fildişi Sahilleri’dir. Türkiye’ye en çok metal cevheri, yağlı tohum ve meyve ihraç etmektedir.
Bu bağlamda elektrik sektöründe Senegal pazarına bakmak istersek, Avrupa markaları Schneider ve Legrand gibi markaların yanı sıra Türk markalarından da çokça görmek mümkün.
Elektrik pazarında mevcut Türk markaları arasında; Sigma Elektrik, Mutlusan, Makel Elektrik, Ekosinerji, Ulusoy Elektrik, Borsan Kablo, Ak-İş Plastik, Teksan Jeneratör, Çetinkaya Pano, Arken Jeneratör, Vatan Kablo gibi markalar bulunuyor.
Senegal elektrik kurumu Senelec, (http://www.senelec.sn/ ) web sitesinde ihaleler ile ilgili duyurularını yapıyor. Ancak kurumdan biriyle direkt iletişimde olarak çalışmak çok daha mantıklı.
Türk inşaat sektörü de Senegal’de oldukça aktif. Türk müteahhitlerinin Senegal’de tamamladığı projelerin parasal büyüklüğü 1-2 milyar doları buluyor. Limak–Summa İnşaat AIBD Havalimanı’nı 2017’de tamamladı. Ayrıca 25 yıl boyunca işletme yetkisine de sahip.
Senegal’de Türk firmalarının ilk olarak tamamladığı büyük yatırım, Dakar’ın Diamniadio Bölgesi’ndeki Uluslararası Abdou Diouf Kongre Merkezi oldu. İnşaatı 2013’te üstlenilen proje, 80 milyon euroya mâl oldu ve 11 ayda bitirildi. Abdou Diouf Kongre Merkezi’nin yapı malzemelerinin yüzde 70’i Türkiye’den getirildi.
Bunların yanı sıra Radisson Otel, Dakar Kapalı Spor Salonu, kongre merkezi, uluslararası hal merkezi, fuar merkezi, olimpik yüzme havuzu da inşa edildi.
Ayrıca Tosyalı Holding ülkede “Özel Ekonomik Bölge” kurmayı da planlıyor. Devam eden birkaç proje arasında da Summa İnşaat’ın AVM projesi var. Tosyalı Holding’in demir-çelik yatırımları var. Abdi İbrahim, ilaç üretecek. Çalık Enerji, anahtar teslim termik santral kuruyor.
İstikrarlı yapısı ve gelişen ekonomisiyle Senegal, Batı Afrika’daki en cazip pazarlardan biri. Elektrik sektöründe Lübnanlı tüccarlar oldukça etkin. Güvenilir bir partnerle peşin olarak çalışmak izlenebilecek en mantıklı adımlardan biri.
Gelecek sayıda görüşmek dileğiyle tüm sektöre selamlar, sevgiler..