Ulaşımı sağlayan karayolu, demiryolu, yaya yolu gibi yolların yapımında gerek teknik yetersizlik gerekse ekonomik maliyetin yüksek olmasından dolayı yolun bir kısmı yeraltından, tünelden geçmektedir.
Sürücüyü zorlayacak, rahatsız edecek, doğa koşullarının durumuna göre sürüş güvenliğini tehlikeye atabilecek rampaları azaltmak ve seyahat mesafelerini kısaltmak için yol güzergâhında ki engeller (dağ, tepe vb.) tüneller açılarak sürücülere konforlu bir yolculuk sağlamaktadır. Farklı teknikler kullanılarak yapılan tünellerde gece, gündüz aydınlatma yöntemleri değişken bir yapı gösterir.
Doğru yapılan bir tünel aydınlatmasında yaklaşılan yoldaki ile aynı rahatlık, hız ve emniyette trafik akışı sağlanması gerektiğinden tünel aydınlatma hesapları ve uygulamaları ayrı bir önem kazanmaktadır.
Tünel aydınlatmasında dikkat edilecek en önemli husus, gözün karanlık ve aydınlığa adaptasyonunu sağlayarak sürücülerin tünel içerisinde güvenli seyrine imkan vermektir. Tüneller, göz adaptasyonunun sağlanabilmesi için 5 bölgeye ayrılmıştır.
- Yaklaşım bölgesi (dış bölge),
- Eşik bölgesi,
- Geçiş bölgesi,
- İç bölge,
- Çıkış bölgesi.
Tünel Aydınlatma Yöntemi
Tünel aydınlatmasında trafik akışı rahat olan bir yolda sürücünün rahat ve emniyetli sürüş kalitesini değiştirmeden yola devam etmesi istenir.
Aydınlatma hesaplarındaki ekonomik problemler ve işletme sırasındaki enerji tasarrufu talepleri aydınlatma hesaplarında en emniyetli ve en ekonomik çözümlerin bulunmasına neden olmuştur.
Tünel girişinden önce fren mesafesi kadar uzak bir mesafeden bakıldığında gün ışığı ile aydınlık halde bulunan tünel çıkışı, görüş alanının büyük bir bölümünü kapsıyor ise bu, kritik uzunluktan kısadır gündüz aydınlatmasına gerek yoktur.
Kritik uzunluk genellikle 40 m’ye yakındır. Buna karşın, az önceki aynı konumdan bakıldığında; tünel çıkışı, aydınlık bir halde bulunmayıp, araçlar ve engeller net görünemiyorsa tünelde gündüz aydınlatması yapılmalıdır.
Özellikle güneşli bir günde aydınlık bir ortamdan karanlık bir ortama giren sürücünün görme koşullarını değiştirmemek için ilk bölgenin iyi hesaplanması gerekir. Tünel içinde sağlanması gereken parıltı düzeyleri, yaklaşma bölgesi parıltısına bağlıdır.
Tünel giriş bölgesindeki parıltı düzeyi buna göre belirlenir. Tünelde gündüz aydınlatması için ilk önce dış bölgenin parıltısı (L20) hesaplanır. Dış bölgenin parıltısı 24 saat içerisinde her an değişir.
