Topraklama hem can hem de mal güvenliğimiz için en ufak bir tesisten çok büyük bir tesisata kadar oldukça önemlidir. Yıldırımdan Korunma Sistemlerin’de de toprak geçiş direnç değeri önem arz ederken,panodaki kaçak akım rölesinin doğru çalışabilmesi için de son derece önemlidir.
Bu nedenle tesiste bulunan toprak direnç değerlerini sürekli kontrolde tutmamız gerekmektedir. Tesisimizde bir çok topraklama çeşidi bulunmaktadır. İşletme topraklaması,koruma topraklaması,fonksiyon topraklamaları,yıldırımdan korunma topraklaması gibi;fakat her zaman bahsetmiş olduğumuz eşpotansiyel sistem en önemli olanıdır.
Yani tesiste bir de tüm topraklamaların yeniden topraklandığı eşpotansiyel topraklama noktası olmalıdır.Bu noktayı referans olarak tesisin birçok noktasında ölçüm yapabiliriz ve direnç farklılığının 0,2 ohm u aşmamasını isteriz.
Tabi ki bu eşdeğer topraklama değeri temel değerimiz olacaktır ancak tesis içerisinde yıldırımdan korunma topraklama direnç değeri 10ohm altı,işletme topraklaması 1ohm gibi temel değerlerimiz bulunmaktadır.
Ancak bizler tesiste yaptığımız incelemelerde hem cihazların korunması hem de insanların zarar görmemes için eşpotansiyel kavram üzerine odaklanmaktayız.Bu nedenle tesise gittiğimiz de bir yerden ölçüm yapmak yerine tüm topraklamaları ölçmekteyiz.
Bunun yanında her priz noktasına ,her son noktaya mutlaka topraklama hattının ulaşmış olması gerekmektedir.
Bu nedenle elektrik tesisat kontrolü kapsamında tüm topraklamalar kontrol edilmelidir.Topraklama direnç değeri adım ve dokunma gerilimi kavramları açısından da önemlidir.
Çok düz bir terminle çarpılmak istemiyorsak ve cihazlarımız zarar görsün istemiyorsak toprak direnç değerlerini ölçtürmeliyiz ve en önemlisi düzenli tesisat kontollerimizi yapmalıyız.Her cihazla topraklama direnç değerlerini ölçtüremeyiz ve her yöntem biz doğru sonuç vermez.
Cihazların kalibrasyonları her 6 ayda bir düzenli olarak yaptırılmalıdır ve cihazlar mutlaka düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Bildiğimiz gibi birçok topraklama ölçüm yöntemi bulunmaktadır.Yıldırımdan Korunma Merkezi olarak topraklama ölçüm yöntemi olarak LOOP EMPEDANS ölçümünü uyguluyoruz ve Ar Ge çalışmalarımızı bu yönde geliştiriyoruz.
Topraklama ölçümünde ki en temel nokta ölçüm yapılacak lokasyonda öncesinde ölçüm yapılacak noktaların belirlenmesi için bir keşif çalışması yapılmasıdır.Ardından eşpotansiyel ve topraklama ölçümlerinin yapılması ve çözüm önerilerinin sunulması izlediğimiz sistem analiz adımlardır.
Topraklama ölçümü özellikle fonksiyon topraklamaları konusunda spesifik konuların üzerine gitme noktasında bize faydalı sonuçlar vermektedir.Aşırı gerilim ve yıldırımdan konu da fonksiyon topraklaması kavramı içerisinde yer almaktadır.
Özellikle AG Parafudr konusunda pano ölçümleri ve toprak tipleri ortaya çıktıktan sonra doğru ürün seçimi noktasında bize fayda sağlamaktadır. Cihaz ve sistemlerin yanmaması için topraklama ve eşpotansiyel paralel olarak panolarımızda AG Parafudr kullanmak zorundayız.Bu noktada ürün seçimi için de toprak tipinin TT,TNS,TNC,TNC-S gibi türleri ve direnç değeri önem arz etmektedir.
Yıldırımdan Korunma Merkezi olarak bünyemizde bulunan SMM ler aracılığıyla ve uzman teknik ekibimizle ,son teknoloji cihazlar kullanarak topraklama ölçümü konusunda tüm Türkiye’de hizmet vermekteyiz.
Ölçüm yaptığımız noktalarda aşırı gerilim ve yıldırımdan korunma konusunda keşif çalışmaları gerçekleştirmekteyiz.Topraklama konusu en hassas PLC cihazından bir makinanın motoruna kadar ihtiyaç duyulan en temel elektriksel kuramdır,konuyu tüm takipçilerimizi dikkate alması,İş güvenliği kapsamında da topraklama ölçümlerini düzenli yaptırmalarını tavsiye ederiz.
Sektörüm Dergisi 61. sayı
Serdar AKSOY
