Parafudr (iç yıldırımlık) sistemleri yıldırım ve aşırı gerilimden korunmanın en önemli yapı taşlarından biridir. Gelişen teknoloji ile birlikte parafudr teknolojileri de gelişti ve daha akıllı hale gelmeye başladı. Şimdi bu teknolojileri inceleyelim.
1-Varistör Teknolojisi
Varistör en eski ve en sık kullanılan parafudr teknolojilerinden biridir. Varistör aslında doğrusal olmayan bir dirençtir. Direnç değerleri ısı ile değişir. Normal durumda yalıtkandır. Varistöre gelen gerilim eşik değerini geçmesi ile birlikte varistörün direnç değeri hızlı bir şekilde düşer. Varistörlerin en hızlı özelliği nano saniyeler içerisinde tepki vermeleridir yani çok hızlıdır.
Avantajları;
Aşırı gerilime karşı hızlı cevap verirler.
Dezavantajları;
Akım taşıma kapasiteleri sınırlıdır. Genellikle aldığı darbe sonucu devre dışı kalırlar. Genelde bu teknolojiye sahip parafudrların kartuşları sık değiştirilir. Bu da ek maliyet ve zaman kaybına yol açar.
Metal oksit varistörler ilk parafudrların temelini oluşturmuştur.
2-Spark Gap Kıvılcım Aralığı Teknolojisi
Spark gap kıvılcım aralığı teknolojisi kimyasal bir teknolojidir. Gelen darbe akımlarını karbon halkacıkları sayesinde gelen darbeyi sönümlerler. Spark gap teknolojili ürünler devre dışı kalmazlar. Ömürsüz teknolojiye sahiptir.
Avantajları;
Deşarj kapasiteleri yüksektir. Performansı yüksektir. Darbe sonucu devre dışı kalmaz.
Dezavantajları;
Varistöre göre tepki süresi yavaştır. Gelen darbeleri kaçırabilir.
3-SafeTec Teknoloji
AG Parafudr sistemlerinde yarı iletken teknolojisine paralel olarak gas deşarj tüpü teknolojisi büyük önem taşır. En doğru sistemler ise bu 2 sistemin ortak çalışması ve yıldırım darbesinin ısı etkisinden devre elemanlarının yanmamasıdır.
Raycap grubunun dev firması ISKRA Safetec ürünleri ile parafudr teknolojisine yeni bir soluk getirdi. TC devresi ile yıldırım darbesinin 28 000 Celciusa ulaşan sıcaklık etkisini ortada kaldırdıktan sonra varistörleri koruyan ve adeta bir Airbag etkisi sunan GDT teknolojisini sistemin ilk karşılayan elemanı olarak yerleştirdi ve 25ns den daha az sürede tepki veren varistörleri koruma altına aldı.
Bu korumanın ardından yer alan 2.hatta GDT ve Varistör farklı 2 devre gibi çalışıp yıldırım ve şebeke darbe karakteristiklerini ayrı ayrı algılayan Safetec teknolojisinin de temelini oluşturan devre yapısı ortaya çıktı.
