Maaşlar çalışan ve işveren arasında işin devamlılığını sağlayan temek faktörlerden bir tanesidir. İşverenler çalışanları maddi ve manevi olarak motive etmek zorundadırlar.
Aksi durumlarda zaman içerisinde beklenmeyen sonuçlar ile karşılaşılabilir. Çalışanların beklentileri karşılanmadığında zamanla motivasyonları düşer ve yaptıkları işleri önemsememeye başlarlar. Sonrasında farklı arayışlara girerek uygun teklifi bulduklarında iş değiştirme tercihinde bulunabilirler.
Sektörlerin çoğu ülkemizdeki son terör olayları ve döviz kurlarındaki beklenmedik artıştan etkilenmişlerdir.
Özellikle turizm ve bağlı sektörler terör olaylarından, perakende sektörü ise döviz kurlarından dolayı kiralama giderlerinin artışından dolayı ciddi etkilenmişlerdir. Bu sektörler ağırlıklı olmak üzere diğer sektörlerde de iş hacminin daralmasından dolayı ekonomik tedbirlerin alınması görülebilir. Eksik çalışma ve ücretlerde artış yerine değişik uygulama örnekleri ile karşılaşılabilecektir.
Hangi sektörde ve hangi pozisyonda ortalama ne kadar zam yapılması bekleniyor?
PERYÖN tarafından yerli ve çok uluslu firmaların oluşturduğu 20’den fazla sektörün katılımıyla 2018 ücret artışı öngörüleri yayınlandı.
Araştırmaya ağırlıklı olarak otomotiv, üretim, kimya, hizmet, ilaç ve perakende sektörlerinde yer alan firmalar ve holdingler katıldı. Araştırma sonuçları ve genel değerlendirmeler aşağıdaki gibidir.
Genel uygulama şirketlerde ücret artışlarında enflasyon baz alınarak artışların yapılması planlıyor. Bununla birlikte çalışanların bireysel performansları dikkate alınarak ücret artışları yapılmaktadır.
2017 yılında ücrete ortalama % 11,2 oranında ücrette artış gerçekleşmiş. Yapılan anket sonuçlarına göre 2018 yılı için ücret artış aralığı Türkiye genelinde %8-10 aralığında olacağı planlanmıştır. Genel ücret artışına enflasyon ve performansın etkili olduğunu belirtilerek % 8 enflasyon ve % 2 performans yansıması ücretlerde artışa yansıyacak oran olarak tahmin edilmiştir.
Ünvanlara Göre Ücret Artışı
Yapılan araştırmaya göre pozisyon ve unvan bazında artışlarla ilgili detaylı araştırma yapıldığında ise sonuç ise aşağıdaki şekilde olacağı tahmin edilmiştir;
- Genel Müdürler için 2018 için öngörülen ücret artış oranı %8,7
- Müdürler/şefler (Orta Düzey Yöneticiler) için 2018 için öngörülen ücret artış oranı %8,8
- Uzman-Memur-Asistan seviyesi için öngörülen 2018 ücret ortalama artış oranı %8,9
- Mavi Yaka-Kapsam içi çalışan için ön görülen 2018 ücret ortalama artış oranı %8,5
2017 Maaş zamlarında pozisyonların artışları dikkate alındığında 2018 ücret artış oranlarında tüm pozisyonlara göre %1,2 ile %1,6 oranında azalma gerçekleşmiş.
İşverenler daha az ücret ile çok vasıflı çalışanlarla anlaşmaya çalışmakla birlikte maliyeti düşük olması sebebi ile daha az tecrübeli insanları kritik pozisyonlarda konumlandırma eğilimi gözükmektedir.
İkramiye ve Prim Uygulamaları
Ankete katılan şirketlerin %45’i yan hakların artışı ile ilgili bir değişiklik planlamamakta, 2018 yılında ikramiye ve prim gibi yan haklar veren şirketlerin %35’i artışı ön görmektedir. Sonuç itibariyle çoğu şirket yan haklar olarak artış yapmayacaklarını belirtmişlerdir.
Çalışan olarak maaş pazarlıkları yaparken veya iş teklifleri esnasında maaş hesabında prim ve ikramiyeyi gibi yan haklar dikkate alınmalıdır.
Yan hak uygulaması olmayan şirketler hariç, 2018 yılında ücret artış oranları düşük olması ile birlikte şirketler çalışanlarını yan haklar ile destelemeyi planlamaktadırlar. Araştırmaya katılan şirketlerin yan haklar ve benzeri uygulamalara ile ilgili sonuçları aşağıda yer almaktadır.
Yan Haklar Uygulamaları (İkramiye-Prim)
- Şirketimizde böyle bir uygulama yok %13,68
- 2018 yılında ücret tamamlayıcılarında artış bütçelenmiştir %35,79
- 2018 yılında ücret tamamlayıcılarında azalma bütçelenmiştir %2,11
- 2018 yılında ücret tamamlayıcılarda herhangi bir değişiklik olmayacaktır %45,26
- Diğer %3,16
PERYÖN’ün yaptığı Ücret Artış Araştırması sonuçları 2018 yılında ücret artışları ile ilgili genel fikir verecektir. Bununla birlikte sektörel ve şirketlerin özeline göre farklı uygulama örnekleri olacaktır.
(SSK) EMEKLİ MAAŞI NASIL SORGULANIR?
